Λαθρεπιβάτες του Αιγαίου... Αναμνήσεις με αφορμή μια φωτογραφία...

 

 Η φωτογραφία* είναι πρόσφατη… Με την καραντίνα και την απαγόρευση του κυνηγιού, οι πέρδικες έχουν στήσει …πάρτι στον βιότοπό τους, κάπου στη Χίο. Φαντάζομαι ότι αυτό θα συμβαίνει και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, ίσως και στην Ικαρία, αν έχουν γλυτώσει από τον ανηλεή διωγμό των αυτόματων καραμπινιέρων. Και γεννιούνται αναμνήσεις σε γηραιότερους, από την εποχή που επιτρεπόταν η εκτροφή τους σαν κατοικίδια.

Αν και οι εποχές έχουν αλλάξει ριζικά, η φωτογραφία μου έφερε στο νου μια ανάμνηση από τα παιδικά μου χρόνια, που θα ήθελα να την καταγράψω...

Γύρω στα 1957-58, παραθερίζαμε όπως κάθε χρόνο στην Ικαρία. Η μητέρα μου είχε ζητήσει να της φέρουν δυο ζευγάρια πέρδικες ζωντανές, πιασμένες με ξώβεργες, με σκοπό να τις πάρει στην Αθήνα. Αυτό βέβαια ήταν ήδη παράνομο, αλλά ποιος νοιαζόταν μπροστά στο κίνητρο να έχει πέρδικες στην Αθήνα που μόλις ξεκινούσε να ανοικοδομείται και να θυμάται έτσι το χωριό του.
Της έφεραν λοιπόν τις πέρδικες, κρυφά, τέλη Σεπτεμβρίου, την παραμονή που θα φεύγαμε με το πλοίο. Εκείνη τις έβαλε με μεγάλη προσοχή σε ένα ψάθινο καλάθι με σκέπασμα, τις καμουφλάρισε όσο καλύτερα μπορούσε, τις στρίμωξε ανάμεσα στις υπόλοιπες αποσκευές μας (βαλίτσες, καλάθια, καλαθάκια, τσουβάλια με τα μαξούλια, κάστανα, καρύδια κλπ.) και ετοιμαστήκαμε για το …μεγάλο παράνομο ταξίδι.

Ήταν Τρίτη και το πλοίο, το θρυλικό «Δέσποινα», θα έπιανε στο μικρό λιμανάκι του Αρμενιστή το απομεσήμερο. Από εκεί η συνέχεια θα ήταν Μύκονος, Τήνος, Σύρος και τα ξημερώματα πια Πειραιάς.

 Η διαδικασία ήταν γνωστή. Το πλοίο έριχνε άγκυρα, ο καπετάνιος το κρατούσε – καιρού επιτρέποντος – πλάγια στο κύμα ώστε να έρθουν οι βάρκες «σταβέντο μεριά» (υπήνεμα) και να επιβιβαστούν οι επιβάτες και οι αποσκευές με ασφάλεια. Τότε, μια βάρκα με τις βαριές αποσκευές θα πήγαινε στην πλώρη για να φορτωθούν με τη μπίγα (γερανός της εποχής) του πλοίου, ενώ οι επιβάτες θα πλησίαζαν με τις βάρκες είτε στη σκάλα είτε στο «πορτέλο», την πλαϊνή μπουκαπόρτα που οδηγούσε στο κάτω κατάστρωμα. Μαζί τους θα κρατούσαν εκτός από τα παιδιά τους και όλες τις μικρές αποσκευές τους (αυτό που σήμερα θα το λέγαμε …χειραποσκευές) που το περιεχόμενό τους θεωρούνταν αρκετά πολύτιμο, ώστε να μην το εμπιστεύονται μακριά από τον άμεσο έλεγχό τους.

Όλα αυτά βέβαια συνέβαιναν όταν ήταν μπουνάτσα και δεν υπήρχαν μεγαλύτερα κύματα, βουβά ή σκαστά… Τότε το πλοίο δεν μπορούσε να κρατηθεί για πολλή ώρα στη θέση που έπρεπε, «ορτσάριζε» (γύριζε η πλώρη του προς την κατεύθυνση του ανέμου ή του κύματος) και τότες ήταν που γινόταν το σώσε… Τα κύματα ανεβοκατέβαζαν τις βάρκες με φόρα, σε σημείο ώστε να μην μπορούν να πλησιάσουν το πλοίο χωρίς να χτυπήσουν πάνω του. Και όταν κατάφερναν να πλησιάσουν, άρχιζε ο γολγοθάς της επιβίβασης ανθρώπων και φορτίων. Όπως υψώνονταν και βυθίζονταν οι βάρκες, οι άνθρωποι ήταν έτοιμοι να πηδήξουν στον αέρα και να προσγειωθούν ή στο τελευταίο σκαλί της σκάλας ή να ορμήσουν μέσα από το πορτέλο. Ένα λάθος άλμα σε λάθος χρόνο μπορούσε στην καλύτερη περίπτωση να σε κάνει μούσκεμα και στη χειρότερη να σε συνθλίψει ανάμεσα σε πλοίο και βάρκα. Και καλά να ήταν κάποιος νέος στιβαρός. Το πρόβλημα άρχιζε με τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους και τις γυναίκες, ειδικά τις …ευτραφείς (που εκείνη την εποχή ήταν οι περισσότερες). Ανάμεσα σε στριγγλιές, ουρλιαχτά, παρακάλια στην παναγιά και τους αγίους, ανακατεμένα με κάθε είδους βρισιές, η επιβίβαση έπαιρνε ιλαροτραγική μορφή. Δυο στιβαροί ναυτικοί του πλοίου από τη μια και δυο βαρκάρηδες ή βαστάζοι (ανάμεσά τους και έφηβοι που πήγαιναν εθελοντικά, άλλοι για χάζι και άλλοι για φιγούρα), αναλάβαιναν την …διεκπεραίωση. Γέροι, ανάπηροι, παιδιά, γυναίκες πετιόντουσαν σαν σακιά από τους μεν προς τους δε. Η επιτυχής επιβίβαση ήταν καθαρά θέμα …τάιμινγκ.

Με τις αποσκευές πάλι, επικρατούσε χάος. Καθώς δεν μπορούσε μέσα σε τέτοιες συνθήκες να γίνει λόγος για …χειραποσκευές, τα πάντα έμπαιναν στη μεγάλη βάρκα-φορτηγίδα του αξέχαστου Γιάννη Πάτελου  (Φλαμουράκη). Αυτή πήγαινε στην πλώρη του πλοίου, κοντά στη μπίγα και το αμπάρι… Οι ναύτες έριχναν ένα μεγάλο χοντρό σχοινένιο δίχτυ, ο βαρκάρης με τους βοηθούς το άνοιγαν και πέταγαν (στην κυριολεξία) μέσα ότι έβρισκαν μπροστά τους. Όταν το δίχτυ γέμιζε και η "σαμπανιά" ήταν έτοιμη, μάζευαν τις άκρες του και περίμεναν. Από το πλοίο, έβγαινε η μπίγα έξω από το πλοίο και ο γάντζος που κρεμόταν από το συρματόσχοινο, μαϊνάρονταν σιγά-σιγά προς τη βάρκα. Όταν έφτανε χαμηλά, τότε οι βαρκάρηδες θα «κοτσάριζαν» το δίχτυ στον γάντζο και ο λοστρόμος θα βιράριζε γρήγορα, φέρνοντας το δίχτυ με το φορτίο του στο ύψος του καταστρώματος και από εκεί μέσα στο αμπάρι…

Τόσο απλό ήταν; Αμ δε… Δεν ήταν καθόλου εύκολο. Απαιτούνταν τέλειος συγχρονισμός κινήσεων. Το δίχτυ έπρεπε να κοτσαριστεί στον γάντζο την ώρα που η βάρκα ήταν δίπλα στο πλοίο και στην κορυφή ενός μεγάλου κύματος. Το συρματόσχοινο δεν έπρεπε να είναι λασκαρισμένο και το πλοίο να βιράρει μόλις το φορτίο είχε κρεμαστεί και με την μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα, ώστε όταν θα έρθει το επόμενο κύμα, να μην βρεθεί το δίχτυ μέσα στο νερό. Στο μεταξύ, η βάρκα θα είχε βυθιστεί στο κοίλωμα μεταξύ δύο κυμάτων. Στον ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο θα έπρεπε να απομακρυνθεί από το σημείο, αλλιώς, όταν βρισκόταν πάλι στην κορυφή του επόμενου κύματος, κινδύνευε να χτυπήσει το δίχτυ που κρεμόταν ακριβώς πάνω της. Έτσι, αν  η «μεταφόρτωση» ήταν επιτυχής, η βάρκα επέστρεφε για να επαναληφθεί η διαδικασία με την επόμενη σαμπανιά.
Στιγμές εφιαλτικές από τη μια πλευρά και κωμικές από την άλλη… Μου έχει τύχει να δω και δέκα τέτοια δίχτυα να μεταφορτώνονται σε ένα «ρεμέντζο»… Όπως μου έχει τύχει να δω γυναίκες 100+ κιλών να πετιούνται σαν σακιά και οι πάνω να τις πιάνουν από όποιο μέρος του ρούχου τους τους ήταν πρόσφορο. Και δεν αναφέρομαι στα μικρότερα παιδιά που ήταν η «εύκολη περίπτωση» Το πρόβλημα άρχιζε όταν, ενώ τα παιδιά είχαν «φορτωθεί», έπρεπε να τα ακολουθήσει η αρκετά ευτραφής μητέρα.

Ας γυρίσω όμως πάλι στις πέρδικες της μητέρας μου. Το οικογενειακό σχέδιο επιβίβασης είχε καταστρωθεί με κάθε λεπτομέρεια. Τα βαριά πράγματα ξέραμε ότι θα πήγαιναν στη μεγάλη βάρκα. Η μητέρα μου θα φρόντιζε την μικρότερη αδελφή μου, μαζί τις τσάντες και τσαντούλες που είχαν τα απαραίτητα για το ταξίδι: Κάποια πρόχειρα ρούχα, τα φαγητά (κεφτεδάκια ψωμί και ντομάτες) για το ταξίδι. Ο πατέρας μου θα φρόντιζε τις βαλίτσες με τα πολύτιμα αντικείμενα του νοικοκυριού. Κι εγώ, κοντά στα δέκα, θα αναλάμβανα το καλάθι με τις πέρδικες. Δασκαλεμένος ώρες πριν σχετικά με το πώς θα κρατήσω το μεγάλο «ένοχο» μυστικό… Όλα ήταν σχεδιασμένα στην εντέλεια… Εκτός από μια λεπτομέρεια…
Τις προηγούμενες μέρες φύσαγε ένας γρέγος (ΒΑ άνεμος), στον οποίο το μικρό λιμανάκι του Αρμενιστή ήταν ευάλωτο. Είχε βέβαια καταλαγιάσει την προηγούμενη νύχτα και γενικά υπήρχε καλοκαιρία. Όμως είχε μείνει μια φουσκοθαλασσιά που έμελλε να είναι καταστροφική για το ταξίδι των «λαθρεπιβατών» μας.

Τελευταία στιγμή, με το «Δέσποινα» να έχει ανεφάνει από τον κάβο του Ευδήλου, τα σχέδια επιβίβασης άλλαξαν πριν το καταλάβουμε. Η εκτίμηση ότι το πλοίο δεν θα μπορούσε να κρατήσει καλό σταβέντο για τις βάρκες, έφερε την απόφαση να πάνε όλες οι αποσκευές στην μπίγα και οι επιβάτες να μπουν από το πορτέλο, ούτε καν από τη σκάλα του πλοίου. Η υπόθεση μύριζε μπαρούτι. Όπως ήταν φυσικό έπεσε πανικός. Πανικός μην αποκαλυφθεί η παρανομία και πανικός για την τύχη των «παράνομων». Έτρεξαν οι δικοί μου να πάρουν το καλάθι από το σωρό, αλλά μάταια. Είχε ήδη φορτωθεί στη βάρκα. Ακολούθησε η εφιαλτική διαδικασία επιβίβασης που ήδη περιέγραψα.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ το πανικοβλημένο βλέμμα της μητέρας μου. Από τη μια να φροντίζει την αδελφή μου και εμένα ώστε να μπούμε στο πλοίο, να πρέπει και η ίδια να επιβιβαστεί, με δυσκολία καθώς ήταν υπέρβαρη. Και από την άλλη, να έχει συνέχεια κολλημένο το βλέμμα της στη βάρκα με τις βαριές αποσκευές που θα πήγαινε στην μπίγα… Ήταν τέτοια η υπερέντασή της, ώστε είχε από την αρχή εντοπίσει το καλάθι με τους λαθρεπιβάτες μέσα στον τεράστιο σωρό αντικειμένων. Το παρακολουθούσαμε μαζί μέχρι που η βάρκα έφτασε στην μπίγα, το είδαμε να το πετούν μέσα στο δίχτυ, την μπίγα να βιράρει λίγο πάνω και τη βάρκα να φεύγει από κάτω…

Εκεί έγινε το μοιραίο… Το βίντζι της μπίγας βιράριζε πολύ αργά, τόσο ώστε, να προφθάσει η κορυφή του επόμενου κύματος και να περιλούσει κυριολεκτικά όλο το δίχτυ με τα πράγματα. Δεν έμεινε τίποτα άβρεχο. Για μερικά δευτερόλεπτα όλα βρίσκονταν βυθισμένα μέσα στον αφρό του νερού που έσκασε πάνω τους.
Καταστροφή!... Έχω μείνει όλα αυτά τα χρόνια με την εντύπωση ότι το μόνο που συγκράτησε τη μητέρα μου από το να πηδήσει στη θάλασσα και να κολυμπήσει προς το βυθισμένο δίχτυ, ήταν το ότι η δική μας βάρκα βρίσκονταν ήδη δίπλα στο πορτέλο και υπήρχαν μπροστά μας αδήριτες προτεραιότητες. Να μπούμε κι εμείς στο πλοίο με ασφάλεια. Όταν πια θα είμασταν μέσα, θα βλέπαμε και τι μπορούσαμε να κάνουμε με τις πέρδικες…
Μπήκαμε… εγκατασταθήκαμε σε μια γωνιά, ο πατέρας μου έτρεξε και βρήκε μέσα στο σωρό των αποσκευών και έφερε το καλάθι, μουσκεμένο αλλά ευτυχώς ανέπαφο. Το ανοίξαμε με αγωνία. Οι πέρδικες ήταν μουσκεμένες αλλά ζωντανές και χωρίς τραύματα. Κάποιος σήμερα θα αναφερόταν στο «τραυματικό στρες», αλλά τότε ποιος ασχολούταν με αυτά. Η έγνοια της μητέρας μου ήταν «μην "αρπάξουν καμιά πούντα και χαθούν". Πέρασε λοιπόν όλο το βράδυ κρατώντας τις εναλλάξ στην αγκαλιά της, προσπαθώντας να τις στεγνώσει με κάποιες πετσετούλες που είχε μαζί της. Και μάλιστα, παίρνοντας συνεχώς προφυλάξεις μην αποκαλυφθεί το ένοχο μυστικό μας και καταλήξουμε να έχουμε πάρε δώσε με το νόμο… Δεκατρείς ώρες αγωνία και ξενύχτι, στρυμωγμένοι σε μια γωνιά της τρίτης θέσης, μέσα στην ξινίλα και τους εμετούς…

Οι πέρδικες σώθηκαν τελικά από τον πνιγμό (και τον νόμο) και έφτασαν σπίτι μας, ένα προπολεμικό απλό σπιτάκι με εσωτερική αυλή, κοντά στην Πλατεία Αγάμων (μετέπειτα Αμερικής). Γύρω γύρω, μικρά σπιτάκια και αλάνες, στις οποίες είχαν αρχίσει να ξεφυτρώνουν οι πρώτες πολυκατοικίες. Στην αυλή φτιάχτηκε ειδικός μεγάλος χώρος για τους φιλοξενούμενούς μας. Ο πατέρας μου έφερε ξερά κλαδιά και κουκουνάρια από τον Διόνυσο, όπου πήγαινε με το λεωφορείο. Η μητέρα μου έφερνε αγριόχορτα και πέτρες από το νταμάρι στα Τουρκοβούνια. Μια φίλη της έφερε κροκάλες από τη θάλασσα της Λούτσας (σημερινός δήμος Αρτέμιδας)… Τελικά διαμορφώθηκε ένας χώρος όσο το δυνατόν ιδανικός σαν περιβάλλον γι’ αυτά τα αγριοπούλια. Στόχος βέβαια ήταν να διευκολυνθεί το ζευγάρωμα και η αναπαραγωγή… Μέσα στο χειμώνα, λίγους μήνες από την αιχμαλωσία και το περιπετειώδες ταξίδι τους, είχαν προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον και τη φροντίδα της μητέρας μου. Τον Φλεβάρη πια αριθμούσαν ήδη δεκατέσσερα ενήλικα άτομα που συνέχισαν να γεννοβολούν… Και τότε, μπαίνοντας η άνοιξη, Μάρτης και Απρίλης, ήρθε η δεύτερη καταστροφή…
Οι πέρδικες, κατευχαριστημένες και προσαρμοσμένες στις νέες συνθήκες, δεν ξέχασαν τις παλιές τους συνήθειες. Με το πρώτο χάραμα, (ποιο ρολόι τους χτυπούσε άραγε; ) άρχιζαν όλες μαζί να κράζουν… Χαλούσαν τον κόσμο… Δεν άφηναν τον κόσμο σε ησυχία… Βρε τις σκεπάζαμε στο κλουβί τους με μαύρα πανιά, βρε τις κλείναμε σε κουτιά τη νύχτα, αυτές τίποτα... Πριν αλέκτωρ λαλήσαι, αυτές άρχιζαν σαν χορωδία...
Αρχίσανε τα παράπονα και οι καταγγελίες. Όχι τόσο από τους γείτονες στα μικρά σπιτάκια, αφού όλοι λίγο πολύ είχαν τις κοτούλες τους ή τα κουνέλια τους. Αλλά από τις πολυκατοικίες και ειδικά τους κατοίκους των ρετιρέ… Από τότε ήταν που αντιπάθησα τους …ρετιρεράκηδες και την φύλαξα αυτήν την αντιπάθεια για πολλά χρόνια μετά… Με τις καταγγελίες, άρχισαν και οι πρώτες επισκέψεις της αστυνομίας. Ήταν βλέπετε παράνομη η εκτροφή… Διέξοδος δεν υπήρχε…
Μεγάλη θλίψη έπεσε, αλλά δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα… Περιμέναμε μόνο να περάσει η νηστεία της Σαρακοστής, να έρθει το Πάσχα και μετά, γύρω στην Κυριακή του Θωμά, αρχίσαμε τα …πιλαφάκια…
Θυμάμαι, το Πάσχα εκείνο που η μητέρα μου είχε βάψει κόκκινα αυγά πέρδικας…΄Δεν τα φάγαμε, αλλά έμειναν (σκέτα τσόφλια πια αλλά άθικτα εξωτερικά) να στολίζουν για δεκαετίες την φοντανιέρα της μητέρας μου πάνω στον μπουφέ της τραπεζαρίας με τον καθρέφτη…
Ένα τελευταίο αυγό θυμάμαι στο ίδιο μέρος ακόμα και σαράντα χρόνια μετά, ακόμα και δέκα χρόνια μετά το θάνατό της…

Δες τώρα, μια φωτογραφία, τι ξεθάβει από το μυαλό σου!...

Κων.Χ.Χαραλαμπίδης "Τα ημερολόγιά μου"
https://mypoliticalandhistoricaldiaries.blogspot.com/2020/12/blog-post_8.html

*Η φωτογραφία είναι του κ. Παντελή Μαθιούδη και έφτασε σε μένα έμμεσα, μέσω fb

Αποκαλυπτική μαρτυρία εργαζόμενης σε μεγάλο κρουαζιερόπλοιο

 Η πάλη των ναυτεργατών στα καράβια σε συνθήκες πανδημίας

Αποκαλυπτική μαρτυρία εργαζόμενης σε μεγάλο κρουαζιερόπλοιο

«Είμαι μέλος του πληρώματος του "Celebrity Edge", ενός από τα 46 κρουαζιερόπλοια με περίπου 50 χιλιάδες ναυτεργάτες που βρίσκονται σε αγκυροβόλια σε Φλόριντα και Μπαχάμες, και νιώθω την ανάγκη να γράψω για τη ζωή των ναυτεργατών στις ειδικές - πρωτόγνωρες συνθήκες διασποράς της πανδημίας του κορονοϊού στα καράβια. Αλλά και για τους άλλους 50.000 ναυτεργάτες που είναι ξέμπαρκοι αρκετούς μήνες - άνεργοι στα σπίτια τους, αβέβαιοι πότε και αν θα ξαναγυρίσουν στο πόστο τους στα καράβια.

Αλλά ας πιάσω από την αρχή το νήμα για τις εξελίξεις στα κρουαζιερόπλοια:

Ενώ από το Γενάρη του 2020 αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο η επιδημία του κορονοϊού στην Κίνα και η διασπορά της εξελίσσεται σε πανδημία παγκοσμίως, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι - αμερικανικά και ευρωπαϊκά μονοπώλια - που κυριαρχούν στον κλάδο της κρουαζιέρας, συνέχιζαν τη διαφημιστική καμπάνια τους για την προσέλκυση επιβατών στα πολυτελή τους μεγαθήρια, με κριτήριο την κερδοφορία τους, με τραγικές συνέπειες για τους ναυτεργάτες και γενικότερα για τους λαούς παγκοσμίως.

Τα κρουαζιερόπλοια άρχισαν να είναι μέρος του τηλεοπτικού χρόνου όταν ανακοινώθηκαν τα 621 κρούσματα κορονοϊού σε επιβαίνοντες στο κρουαζιερόπλοιο "Diamond Princess", το οποίο είχε τεθεί σε καραντίνα από τις αρχές του Φλεβάρη 2020, αγκυροβολημένο ανοιχτά της Γιοκοχάμα στην Ιαπωνία, γεγονός το οποίο το καθιστούσε τότε τη μεγαλύτερη εστία του κορονοϊού εκτός Κίνας. Εν συνεχεία, καταγράφηκαν κρούσματα σε 26 ακόμη κρουαζιερόπλοια.

Με βάση τα στοιχεία της CLIA (Cruise Line International Association)¹ κάθε χρόνο 30 εκατομμύρια επιβάτες κάνουν διακοπές σε 272 κρουαζιερόπλοια παγκοσμίως. Ομως, όσο και αν η διεθνής διαφημιστική καμπάνια των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων της κρουαζιέρας προβάλλει τα μεγάλα σαλόνια, τις ροτόντες, τα φώτα και τη χρυσόσκονη στα πολυτελέστατα μεγαθήρια, δεν γίνεται να συγκαλυφθούν οι σκληρές απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς για περίπου 200.000 ναυτεργάτες.

Στο κρουαζιερόπλοιο, η ενημέρωσή μας για την παγκόσμια κατάσταση είναι μέσω τριών ειδησεογραφικών δικτύων, του "BBC World News" και των αμερικανικών MSNBC και "Fox News". Δύο μήνες τώρα κανένα από αυτά τα δίκτυα δεν είπε κουβέντα για τα πληρώματα των κρουαζιερόπλοιων. Η ανησυχία τους ήταν το πώς θα αποκαταστήσουν τη "σπασμένη βιτρίνα", για τις τεράστιες ευθύνες των επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου για τα κρούσματα στους επιβάτες. Ακόμα και όταν έγιναν κάποιες αναφορές, σε ένα βαθμό με παρεμβάσεις εργαζομένων στα ΜΜΕ, ακολούθησε σιγή ιχθύος.

«Σιγή ιχθύος» από την εργοδοσία και τα επιτελεία του κεφαλαίου

Κανείς δεν μαθαίνει τι συμβαίνει τώρα με τους χιλιάδες ναυτεργάτες που παραμένουν στα 272 αγκυροβολημένα κρουαζιερόπλοια. Εχει σταματήσει η δημοσίευση στοιχείων σχετικά με τα κρούσματα σε ναυτεργάτες, δεν γνωρίζουμε πόσοι συνάδελφοί μας έχουν αρρωστήσει ή ακόμη πόσοι έχουν πεθάνει. Ο μόνος τρόπος ενημέρωσης τη δεδομένη στιγμή είναι συνάδελφοι από άλλα καράβια που τυγχάνει να στείλουν κάποιο μήνυμα, ωστόσο αδυνατούμε να επιβεβαιώσουμε τα λεγόμενά τους από τη διοίκηση του καραβιού, από κάποιο ενημερωτικό δίκτυο ή το διαδίκτυο. Γνωρίζουμε από συναδέλφους μας που δουλέψαμε μαζί στο παρελθόν για κρούσματα σε πολλά καράβια, του ίδιου και άλλων ομίλων, ωστόσο η διοίκηση επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία πως... "πρέπει να είμαστε ευτυχισμένοι που είμαστε σε μια ασφαλή γυάλα"!

Κάποιοι ίσως σκέφτονται πως σε αυτά τα πλωτά μεγαθήρια δεν μπορεί παρά να φρόντισαν να προστατεύσουν το πλήρωμα, μα η αλήθεια δυστυχώς είναι διαφορετική. Μέσα σε αυτές τις ειδικές συνθήκες, όταν ήδη είχαν καταγραφεί τότε πάνω από 100.000 κρούσματα παγκοσμίως, η εταιρεία οργάνωσε στις 8 Μάρτη φιέστα στο καράβι για την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, με επικεφαλής τον πρόεδρο και άλλα στελέχη της εταιρείας και βέβαια δημοσιογράφους από τα αμερικανικά και διεθνή ΜΜΕ, προβάλλοντας την "εταιρική κοινωνική ευθύνη", τα ιδεολογήματα για "ισότητα" και "ίσες ευκαιρίες", ενώ την ίδια ώρα εντεινόταν η επιθετικότητα της εταιρείας, γενικότερα του κεφαλαίου, ενάντια στις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους.

Εκείνη τη βδομάδα δεν είχαμε καμία παραπάνω ενημέρωση και ούτε η εταιρεία ήταν διατεθειμένη να πάρει κάποια απόφαση προκειμένου να προστατεύσει τους χιλιάδες επιβάτες και το πλήρωμα από την έκθεση στον ιό. Στις 13 Μάρτη, όταν άρχισαν να βλέπουν τις κρατήσεις να μειώνονται δραματικά, πήραν άμεσα την απόφαση να φύγουμε από το λιμάνι Port Everglades στο Μαϊάμι χωρίς επιβάτες. Τότε άρχισαν και τα δακρύβρεχτα μηνύματα από τον πρόεδρο του ομίλου για τους δύσκολους καιρούς που ζούμε. Μεταξύ άλλων, στο πρώτο του μήνυμα, ο πρόεδρος ανακοίνωσε πως: "Καταλαβαίνουμε το βάρος της κρίσης της δημόσιας υγείας στη χώρα. Και αυτός είναι ο ρόλος που έχουμε να παίξουμε". Και συνέχισε πως "σ' αυτό πρέπει να μείνουμε μαζί μακριά από τις φήμες"!

Ομως, ούτε τότε φρόντισαν να κάνουν κάτι για να προστατεύσουν το πλήρωμα που έμεινε στα πλοία μετά την αναχώρηση των επιβατών, ούτε και όλους αυτούς που δεν μπόρεσαν να ξαναπάνε στα πόστα τους μετά από τις πρώτες απαγορεύσεις στις μετακινήσεις. Στις 15 Μάρτη, 49 ναυτεργάτες ξεκίνησαν από τη χώρα τους για να δουλέψουν στο καράβι, χωρίς να έχουν καμιά ενημέρωση από την εταιρεία για την κατάσταση σε αυτό. Κανείς τους δεν εξετάστηκε για τον κορονοϊό και κανένας δεν μπήκε σε καραντίνα για να προστατευτεί το πλήρωμα, 1.316 εργαζόμενοι.

Στην πρώτη συνάντηση που κάναμε με τη διοίκηση του πλοίου μάς ενημέρωσαν πως είμαστε πολύ τυχεροί που είμαστε στο πιο ασφαλές μέρος του πλανήτη και πως όσοι δουλεύουν με φιλοδωρήματα θα πάρουν μισθό για τη θέση τους από 800 ως 1.000 δολάρια.

Να σημειωθεί ότι στα κρουαζιερόπλοια η κλαδική Συλλογική Σύμβαση και η δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση καλύπτει ελάχιστο αριθμό ναυτεργατών, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία του πληρώματος δουλεύουμε με ατομικές συμβάσεις και φιλοδωρήματα. Οι μισθός και το συμβόλαιό μας κατά την εταιρεία θεωρείται... "ατομικό απόρρητο", κάτι που δεν πρέπει να συζητήσουμε με τους συναδέλφους μας! Τα "δουλεμπορικά" γραφεία στην Ελλάδα και διεθνώς απομυζούν εκατομμύρια ευρώ από τους ναυτεργάτες για την εύρεση εργασίας και στα κρουαζιερόπλοια. Συνήθως το πλήρωμα δουλεύει 6 - 8 μήνες το χρόνο και τους άλλους βρίσκονται σε υποχρεωτική ανεργία στις χώρες τους. Οι αποδοχές των ναυτεργατών καθορίζονται με συμφωνία της εργατικής αριστοκρατίας ITF (Διεθνής Ομοσπονδία Μεταφορών) και τα τσιράκια των εφοπλιστών στην Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία, με την ISF (Διεθνή Ναυτιλιακή Ομοσπονδία), με την κλίμακα της ΔΟΕ (ILO) που ισχύει από την 1/1/2020, με βάση 615 δολάρια, τον μισθό πείνας του ναύτη και στις άλλες ειδικότητες των ναυτεργατών (μηχανοδηγούς, θαλαμηπόλους κ.ά.).

«Αυτήν τη στιγμή δεν μπορούμε να μείνουμε σιωπηλοί!»

Κι ενώ τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους, επικοινωνιολόγοι παρεμβαίνουν στα ΜΜΕ αποκρύβοντας την πραγματική κατάσταση των ναυτεργατών στα καράβια. Μα δεν μπορούν να μας φιμώσουν:

Ηδη δύο γενναίες συνάδελφοι κατήγγειλαν σε μεγάλα ΜΜΕ ότι η εταιρεία δεν έκανε καμία έγκαιρη κίνηση να μας προστατεύσει. Η μία συνάδελφος που δούλευε στο πλοίο "Celebrity Infinity", σημείωσε μεταξύ άλλων: "Στις 23 Μάρτη, ενημερώθηκαν πως ένα μέλος του πληρώματος (...) βρέθηκε θετικό με τον COVID-19, οπότε μπορεί και οι υπόλοιποι να έχουν εκτεθεί στον ιό"². Η Τζούλια φοβάται πως θα χάσει τη δουλειά της επειδή μίλησε. Ωστόσο, πιστεύει πως "η ασφάλειά της και άλλων συναδέλφων έρχεται πρώτη (...) Είσαι στη μέση του ωκεανού, δεν έχεις πού να πας. Δεν ξέρεις αν είσαι ασφαλής ή όχι μιας και όλα είναι κοινά, ο εξαερισμός είναι κοινός". Μετά τη δημοσίευση της συνέντευξης της συναδέλφου μάθαμε πως ένας ναυτεργάτης από το συγκεκριμένο πλοίο κατέληξε μα ποτέ δεν δόθηκαν τα στοιχεία του από κάποια επίσημη πηγή.

Μετά ακολούθησε κι άλλη δημοσίευση³ από άλλη συνάδελφο, η οποία κατήγγειλε την εταιρεία για το ότι εξέθεσε το πλήρωμα στον ιό. Μίλησε για έλλειψη μέτρων ατομικής προστασίας και αναφέρει πως ακόμη κι όταν άρχισαν να έχουν κρούσματα του ιού στο πλοίο δεν πάρθηκαν μέτρα, μα συνέχισαν να δουλεύουν κανονικά. Η συνάδελφος δούλευε στο "Celebrity Apex" που βρίσκεται στο ναυπηγείο Saint Nazaire και όταν δημοσιεύτηκε το άρθρο είχε τουλάχιστον 217 εργαζόμενους θετικούς στον Covid-19. Αναφέρει πως με βεβαιότητα θα χάσει την δουλειά της, μα σκέφτηκε πως αυτήν τη στιγμή δεν μπορεί να μείνει σιωπηλή.

Αυτές οι δύο δημοσιεύσεις ταρακούνησαν τα στελέχη της εταιρείας, άρχισαν τότε συνεχείς ενημερώσεις και υποδείξεις, πως πρέπει να προσέχουμε πάρα πολύ τι δημοσιεύουμε και αντί αυτού πρέπει να δημοσιεύουμε φωτογραφίες που δείχνουν πόσο χαρούμενοι και υγιείς είμαστε. Μάλιστα, στέλεχος μας προέτρεψε να λέμε ευχαριστώ που μας ταΐζουν και που έχουμε κάπου να κοιμηθούμε!

Στις 8 Απρίλη, στο καράβι που εργάζομαι αποφάσισαν να πάρουν κάποια μέτρα. Οσοι ναυτεργάτες δουλεύουν, κυκλοφορούν με μάσκες για να πάνε στον τόπο εργασίας τους και πίσω στην καμπίνα τους, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ουσιαστικός προληπτικός έλεγχος της υγείας συνολικά των μελών του πληρώματος.

Οι επιχειρηματικοί όμιλοι του κλάδου, οι κυβερνήσεις και τα άλλα κόμματα του κεφαλαίου αξιοποιούν την πανδημία για την επιβολή νέων αντεργατικών μέτρων σε βάρος των ναυτεργατών. Τα ψίχουλα που ρίχνουν με τη μορφή χορηγίας σε εξαθλιωμένα λαϊκά στρώματα δεν μπορούν να συγκαλύψουν την εκμετάλλευση. Μαζί με τα τσιράκια τους στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και τον κατασταλτικό μηχανισμό του αστικού κράτους επιτίθενται με μίσος στους ναυτεργάτες, στην εργατική τάξη, για να κρατήσουν το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα. Παρά τους εκβιασμούς και τις απειλές ωστόσο δεν μπορούν να μας φιμώσουν.

Μέσα σ' αυτές τις σκληρές, πρωτόγνωρες συνθήκες, παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια που θέτουν εφοπλιστές και το αστικό κράτος, μπούσουλα για τους ναυτεργάτες στα καράβια αποτελεί η οργάνωση της πάλης τους, με τα ταξικά συνδικάτα, την Ενωση Μηχανικών (ΠΕΜΕΝ), τους μηχανοδηγούς ("ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ"), τους Μαγείρους (ΠΕΕΜΑΓΕΝ), μαζί με τις άλλες δυνάμεις που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, για την κλιμάκωση της ταξικής πάλης ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική και τους φορείς της, για την προστασία της υγείας των εργαζομένων, για να καταργηθούν όλοι οι αντεργατικοί νόμοι - ΠΝΠ, για το δικαίωμα στη δουλειά, προστασία των ανέργων, Συλλογικές Συμβάσεις, δημόσια Ασφάλιση και μέτρα υγιεινής για όλους τους ναυτεργάτες, την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος. Διέξοδο δίνει η συμπόρευση με το ΚΚΕ, για την ανατροπή του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος του καπιταλισμού, για το σοσιαλισμό, για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της εργατικής τάξης, του λαού.

Με θερμούς αγωνιστικούς χαιρετισμούς!».

Κ. Μ., μέλος του πληρώματος σε μεγάλο κρουαζιερόπλοιο

Παραπομπές

1. Cruise Lines International Association. 2019 cruise trends & industry outlook. Washington, DC: Cruise Line International Association 2019.

2. https://www.cnn.com/2020/04/06/us/crew-member-celebrity-infinity-concerns-coronavirus/index.html

3. https://www.nytimes.com/2020/04/14/us/coronavirus-cruise-ship-crew-lawsuit.html

 

Πηγή: rizospastis,gr