Η αίτηση του Δήμου Ικαρίας για ένταξη στον Μηχανισμό NESOI (Μετάφραση στα ελληνικά)

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μετάφραση στα ελληνικά της αίτησης-πρότασης που υποβλήθηκε από τον Δήμο Ικαρίας προς τον Μηχανισμό NESOI της ΕΕ τον Φλεβάρη 2021 και εγκρίθηκε από τον τελευταίο τον Μάη 2021, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί ο Δήμος για την εκπόνηση και σύνταξη ενός Σχεδίου Καθαρής Ενεργειακής Μετάβασης για την Ικαρία. Η μετάφραση στα ελληνικά έγινε από τον γράφοντα και έχει σαν στόχο να συμβάλλει στην όσο το δυνατό αντικειμενική ενημέρωση ενός πλατύτερου φάσματος της ικαριακής κοινωνίας που ίσως δεν είναι τόσο εξοικειωμένο με την αγγλική γλώσσα. Το ζήτημα της ενεργειακής μετάβασης για την Ικαρία είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς εμπεριέχει ευκαιρίες, αλλά και κινδύνους. Με δεδομένο δε ότι η αίτηση-πρόταση υποβλήθηκε πριν ένα ολόκληρο χρόνο με τον ικαριακό λαό σε πλήρη άγνοια, ότι το περιεχόμενό της έγινε γνωστό μόλις πριν τρεις μήνες, παραμονές της σχετικής ημερίδας και ενώ οι εξελίξεις τρέχουν με γρήγορους ρυθμούς, είναι ανάγκη κατά τη γνώμη του γράφοντος, οι Ικαριώτες να είναι έγκαιρα ενημερωμένοι και σε εγρήγορση.
Το κείμενο της αίτησης αποδίδεται αυτούσιο και σε πιστή μετάφραση. Σχόλια δικά μου, διαπιστώσεις, συμπεράσματα και προτάσεις θα ακολουθήσουν σε επόμενα άρθρα.
Ντίνος Χ. Χαραλαμπίδης

Σημείωση: Στο μεταφρασμένο κείμενο, τα μέρη με μαύρο χρώμα αποτελούν τα σταθερά μέρη του προτύπου της αίτησης. Τα μέρη με κόκκινο χρώμα αποτελούν εκείνα που συμπληρώθηκαν από τον συντάκτη της αίτησης.

 

 Τμήμα 1. Η Πρόταση με μια ματιά 

1.1 Τίτλος και ακρωνύμιο της πρότασης: Τitle: Ενεργειακός Σχεδιασμός για Μετάβαση Καθαρής Ενέργειας Ικαρίας  Ακρωνύμιο: ENERSIK 

1.2 Παρακαλούμε δώστε μια σύντομη συνολική περιγραφή της πρότασής σας που καλύπτει τους κύριους στόχους και αναμενόμενες επιπτώσεις, τις προβλεπόμενες ενέργειες, τους ρόλους και τις ευθύνες των εμπλεκόμενων παραγόντων, το μέγεθος της επένδυσης

Η Ικαρία βρίσκεται στο Ανατολικό Αιγαίο και ανήκει στο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων. Το νησί έχει αρκετά ορεινή μορφολογία με μέγιστο υψόμετρο 1041μ και καλύπτεται από βλάστηση, κουμαριές και πευκοδάση.

Η Ικαρία δεν φημίζεται μόνο για τη μεγάλη διάρκεια ζωής των κατοίκων της αλλά και για τις θερμές πηγές στις ανατολικές ακτές που υποδηλώνουν υψηλές δυνατότητες γεωθερμικής ενέργειας, το μέγεθος της οποίας θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω.

Ο στόχος αυτής της πρότασης είναι η ανάπτυξη Σχεδίου Μετάβασης Καθαρής Ενέργειας (ΣΚΕΜ), ενός έγγραφου υψηλού επιπέδου ενεργειακού σχεδιασμού με εντολή της "Πρωτοβουλίας Καθαρής Ενέργειας για τα νησιά της ΕΕ (CE4EUI). Η Πρωτοβουλία CE4EUI δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να στηρίξει τα ευρωπαϊκά νησιά στην μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια με τεχνική υποστήριξη, δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων και ευκαιρίες δικτύωσης. Το ΣΚΕΜ είναι ένας στρατηγικός οδικός χάρτης για τη διαδικασία μετάβασης προς την καθαρή ενέργεια σχεδιασμένη από την τοπική κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό όλες οι απαιτούμενες ενέργειες θα πραγματοποιηθούν για την ανάπτυξη του ΣΚΕΜ.

Στο πρώτο μέρος του εγγράφου, θα περιγραφεί η δυναμική του νησιού, παρέχοντας πληροφορίες για την γεωγραφία, οικονομία, πληθυσμό και ενεργειακό σύστημα μέσα από τη συλλογή εκτεταμένων δεδομένων. Επίσης θα γίνει χαρτογράφηση των ενδιαφερομένων μερών και ανάλυση πολιτικών και κανονισμών σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το δεύτερο μέρος, εστιάζει στη διαδρομή μετάβασης του νησιού. Ως πρώτο βήμα, θα αναπτυχθεί το όραμα μετάβασης μέσω μιας συμμετοχικής διαδικασίας που εμπλέκει δημόσιες αρχές, επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα και φορείς της κοινωνίας των πολιτών. Ακολουθεί το σχέδιο διακυβέρνησης της μετάβασης, για να καθοριστεί ο ρόλος του κάθε παράγοντα στην επίτευξη του οράματος καθαρής ενεργειακής μετάβασης. Στη συνέχεια, ανιχνεύονται πιθανές οδοί μετάβασης, βασισμένοι σε τέσσερις πυλώνες: παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανση και ψύξη, μεταφορά στο νησί, μεταφορά από και προς το νησί.

Για την περίπτωση της Ικαρίας, για την επίτευξη του στόχου πλήρους απανθρακοποίησης έως το 2050, ορισμένες πιθανές λύσεις έχουν ήδη εντοπιστεί και θα εξεταστούν περαιτέρω: Εξερεύνηση   του γεωθερμικού δυναμικού για παραγωγή εληκτρισμού και θέρμανσης, μελέτες για παραγωγή ενέργειας από το δυναμικό των θαλασσίων κυμάτων, εγκατάσταση υβριδικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής (ΥΥ) που αποτελείται από ΑΠΕ και συσσωρευτές (μπαταρίες), υιοθέτηση ηλεκτροκίνησης (EV και δικτύου φορτιστών) ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων και εγκατάσταση ηλιακών φωτοβολταϊκών πάνελ με εικονική μέτρηση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Ενότητα 2Α 2. Περιγραφή έργου & κύρια χαρακτηριστικά (Α) 2.1 Παρέχετε τις λεπτομέρειες σχετικά με τους φορείς υλοποίησης του έργου:

Επίσημο όνομα Μικρό όνομα (συντομογραφία) Municipality of Ikaria (ΜοΙ ) ΑΦΜ (μοναδική ταυτότητα) EL-800057485 Τύπος Δημόσιος Φορέας Cou  EL

2.2 Δώστε τις ακόλουθες λεπτομέρειες σχετικά με την τοποθεσία του έργου:

 Όνομα νησιού: Ικαρία Χώρα: ΕΛ Γεωγραφικό πλάτος: 37,6 Γεωγραφικό μήκος: 26.11

Γεωγραφική Περιοχή: Ανατολική Μεσόγειος και Μαύρη Θάλασσα

Πληθυσμός του νησιού (ή άθροισμα του πληθυσμού των νησιών σε περίπτωση περισσότερο εμπλέκονται νησιά): 8423

Έκταση του νησιού σε χλμ 2 (ή άθροισμα των εκτάσεων των νησιών σε περίπτωση μεγαλύτερης εμπλέκονται νησιά): 255

Αριθμός δήμων στο νησί και αριθμός δήμων που συμμετέχουν στο προτεινόμενο έργο: 1

Είναι το νησί διασυνδεδεμένο με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας;: Όχι

Ενότητα 2Β 2. Περιγραφή έργου & κύρια χαρακτηριστικά (B) 2.3 Δώστε μια περιγραφή της προτεινόμενης τεχνικής λύσης:

Η Ικαρία ως μέλος του CE4EUI καλείται να διαμορφώσει το ΣΚΕΜ της. Για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητη μια διμερής ανάλυση πολλαπλών επιπέδων.

Στο πρώτο μέρος, θα περιγραφεί η δυναμική του νησιού: γεωγραφία, οικονομία και πληθυσμός, ενεργειακό σύστημα, (ζήτηση και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) ανά τομέα), προσφορά ανά τύπο πηγής, χαρτογράφηση ενδιαφερομένων μερών (επισκόπηση των τοπικών παραγόντων που σχετίζονται με το ΣΚΕΜ όπως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, δημόσιες αρχές, τοπικές επιχειρήσεις), πολιτικές και κανονισμοί σε τοπικό, περιφερειακό και σε επίπεδο ΕΕ.

Στο δεύτερο μέρος, θα αναλυθεί η πορεία μετάβασης του νησιού: το όραμα του ΣΚΕΜ, η μεταβατική διακυβέρνηση (για τον καθορισμό του ρόλου κάθε παράγοντα για την επίτευξη του οράματος), οι πιθανές οδοί που δημιουργήθηκαν για την εκπλήρωση του οράματος, με βάση τέσσερις προτεινόμενους πυλώνες που περιλαμβάνουν λύσεις ενέργειας και κινητικότητας, και τέλος η παρακολούθηση των διαδικασιών.

Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στη συμμετοχική πτυχή, καθώς πιστεύουμε ότι η έγκαιρη εμπλοκή των πολιτών θα διευκολύνει την εφαρμογή του ΣΚΕΜ της Ικαρίας. Σε αυτό το έργο μπορούν να διερευνηθούν ορισμένες λύσεις ως μονοπάτια για την ικανοποίηση του οράματος ΣΚΕΜ:

- Εγκατάσταση 500kW έως 2 MW συνδυασμένης γεωθερμικής ισχύος θερμότητας και ισχύος ανάλογα με τη χωρική διαθεσιμότητα και την ενθαλπία.

- Διερεύνηση λύσεων εκμετάλλευσης της κυματικής ενέργειας σε όλη την ακτογραμμή των νησιών.

- Εγκατάσταση 300 kW ηλιακών φωτοβολταϊκών πάνελ για την κάλυψη των αναγκών των ενεργειακά φτωχών νοικοκυριών μέσω του συστήματος net metering

- Αντικατάσταση των λαμπτήρων οδικού φωτισμού με λαμπτήρες τεχνολογίας led και εγκατάσταση συστήματος έξυπνων πόλεων για σκοπούς παρακολούθησης και ελέγχου

- Ενεργειακή αναβάθμιση των δημόσιων κτιρίων συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών ταράτσας με net metering, αντλίες θερμότητας, σταθμούς φόρτισης EV και σύστημα διαχείρισης ενέργειας κτιρίου (BEMS).

- Εγκατάσταση υβριδικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που θα αποτελείται από ανεμογεννήτριες μικρής δυναμικότητας, ηλιακά φωτοβολταϊκά πάνελ και μια μονάδα μπαταριών για την υποστήριξη του στόχου πλήρους απανθρακοποίησης του νησιού έως το έτος 2050.

 

2.4 Επισημάνετε τις καινοτόμες πτυχές του έργου (εάν υπάρχουν):

Κοινωνική καινοτομία: Διάφορες συμμετοχικές μέθοδοι δέσμευσης της κοινότητας θα υιοθετηθούν για την έγκαιρη εμπλοκή των τοπικών ενδιαφερομένων. Αυτές οι μέθοδοι περιλαμβάνουν το σχηματισμό τοπικής ομάδας μετάβασης, οργάνωση συναντήσεων και εργαστηρίων, ομάδες εστίασης (σε ειδικά θέματα-σ.μ.) και (ειδικές-σ.μ.) έρευνες. Θα επιδιωχθεί ιδιαίτερα η συμμετοχή επιχειρηματικών ενώσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό και τον αγροτικό τομέα.

Τεχνολογική καινοτομία: Οι προτεινόμενες λύσεις επιδιώκουν μια ταχεία απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος του νησιού, αντιμετωπίζοντας διάφορες δραστηριότητες που καταναλώνουν ενέργεια. Σε μια δεύτερη φάση, αντλώντας έμπνευση από την πρωτοβουλία των έξυπνων νησιών, η ατζέντα θα προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα επεκτείνοντας τις συνέργειες πέρα από την ενέργεια, τις μεταφορές και τις Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ICT) για να συμπεριλάβουν επίσης το νερό και τα απόβλητα, προωθώντας μια ολιστική προσέγγιση για τη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών.

Επιχειρηματική καινοτομία: Θα διερευνηθούν νέα επιχειρηματικά μοντέλα, ενισχύοντας προγράμματα πράσινων συν-επενδύσεων που επιτρέπουν τη διαφοροποίηση της οικονομίας του νησιού σε άλλους τομείς εκτός του τουρισμού.

 2.5 Σε ποιον από τους παρακάτω τεχνικούς τομείς ανήκει το έργο;

Ενεργειακός έλεγχος και ανάλυση, ενεργειακός σχεδιασμός σε επίπεδο νησιού ή νησιωτικού συμπλέγματος.

 2.6 Ποια από τις παρακάτω επιλογές περιγράφει καλύτερα την τρέχουσα ωριμότητα του έργου;

Εισαγωγικό επίπεδο

2.7 Προσδιορίστε τα όρια του έργου, δηλαδή εάν έχει επιπτώσεις στο σύνολο του νησιού (ή αρχιπελάγους, ή στην ηπειρωτική χώρα εάν το ηλεκτρικό δίκτυο είναι διασυνδεδεμένο), σε ένα δήμο, σε ένα χωριό, σε ένα κτίριο ή περιουσιακό στοιχείο κ.λπ

Το προτεινόμενο έργο θα επηρεάσει ολόκληρο το νησί. Ωστόσο, ο αντίκτυπος θα είναι ψηλότερος: στις πιθανές θέσεις των ηλιακών φωτοβολταϊκών πλαισίων, τους σταθμούς φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων (EV), το γεωθερμικό σταθμό (CHP), τον υβριδικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής και την ενεργειακή μονάδα από την κυματική ενέργεια, το δίκτυο των οδών όπου θα γίνουν αναβαθμίσεις φωτισμού και τα ενεργειακά αναβαθμισμένα δημοτικά κτίρια αφού οι ενδιαφερόμενες περιοχές θα μεταμορφωθούν.

 

2.8 Ποια είναι η συνολική επένδυση (σε ευρώ, χωρίς ΦΠΑ) που προβλέπεται για την υλοποίηση του έργου; 45.000.000 €

2.9 Περιγραφή της χρηματοοικονομικής δομής, δηλαδή του ποσού και του είδους των διαθέσιμων κεφαλαίων (δηλαδή επιχορήγηση, δάνειο), ποσό και είδος των προς επιδίωξη πόρων

Για την υλοποίηση των έργων που προωθούνται από το ΣΚΕΜ μπορεί να παρασχεθεί οικονομική στήριξη από κοινοτικά και εθνικά κονδύλια. Ειδικότερα, ένα μέρος του κόστους της επένδυσης μπορεί να καλυφθεί από το Πράσινο Ταμείο ή/και τη Συμφωνία Συνεργασίας για το Αναπτυξιακό Πλαίσιο, το Ταμείο Υποδομών.

Θα επιδιωχθεί επίσης χρηματοδότηση από κονδύλια της ΕΕ που προορίζονται για επενδύσεις στην ενέργεια, την καινοτομία, την περιφερειακή ανάπτυξη. Το Πρόγραμμα Horizon 2020, το Ταμείο Καινοτομίας, το Interreg Ευρώπη, το Ταμείο Μετάβασης και InvestEU για χρηματοδότηση απαλλαγής από άνθρακα, ενέργειας και έργων μεταφορών, το Ναυτιλιακό και Ναυτικό Ταμείο που υποστηρίζει τις κοινότητες με ακτές είναι οι κύριοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί που μπορούν δυνητικά να υποστηρίξουν μέρος των έργων του ΣΚΕΜ.

2.10 Αναμενόμενη οικονομική εξοικονόμηση και χρόνος απόσβεσης της επένδυσης

Οικονομική εξοικονόμηση (EUR): 3.400.000

Χρόνος αποπληρωμής (έτη): 14

Ενότητα 3. Επιπτώσεις του Έργου

3.1 Παράσχετε μια σύντομη παρουσίαση των επιπτώσεων που στοχεύει να επιτύχει το έργο και πώς εκτιμώνται ή υπολογίζονται

Οι περιπτώσεις που μελετήθηκαν αναμένεται να προτείνουν λύσεις σε διάφορους τομείς που θα επιφέρουν βελτίωση των τοπικών συνθηκών διαβίωσης:

- 34 GWh εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας, που ισοδυναμούν με μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) κατά 18000 τόνους CO2. ως μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και της αύξηση ενεργειακής απόδοσης

- Το σύστημα μεταφορών θα είναι αναβαθμισμένο

- Το ετήσιο ενεργειακό κόστος θα μειωθεί κατά 3.400.000 €

- Η ενεργειακή φτώχεια θα αντιμετωπιστεί.

- Είναι δυνατή και σημαντική η δυνατότητα αναπαραγωγής προγραμμάτων σε όλα τα μη διασυνδεδεμένα κατοικημένα νησιά της ΕΕ

 

3.2 Επιπτώσεις του Έργου

Συμπληρώστε τις ακόλουθες επιπτώσεις του έργου παρέχοντας μια περιγραφή και λεπτομέρειες του υπολογισμού, όπως περιγράφεται. Πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο επιπτώσεις του έργου που πρέπει να υλοποιηθούν μέσω του Προγράμματος, εκ των οποίων τα δύο πρώτα είναι υποχρεωτικά, Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας (1) και οι εκπομπές GHG που αποφεύχθηκαν (2), αντίστοιχα. Ωστόσο, αν δεν υπάρχουν ή δεν είναι εφαρμόσιμες, εξηγήστε γιατί και μετά συμπληρώστε άλλο έργο με τις επιπτώσεις  του. Πρέπει να ολοκληρωθούν τουλάχιστον δύο επιπτώσεις του έργου, αλλά όλοι οι αιτούντες καλούνται να συμπληρώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο.

1. Αρχική εξοικονόμηση ενέργειας

Το όραμα θα βασίζεται και θα ευθυγραμμιστεί με το βασικό σενάριο ενεργειακού προγραμματισμού του Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας και Κλίματος του 2019, για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 32,5% έως το 2030 σε σύγκριση με τις εκπομπές του 2005. Αυτό το όραμα αντιστοιχεί σε εξοικονόμηση τουλάχιστον 34 GWh ετησίως.

 

2. Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG)

Το σενάριο βασικού ενεργειακού σχεδιασμού θα βασίζεται στον εθνικό στόχο μείωσης των αερίων GHG κατά 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τις εκπομπές του 2005, όπως ορίζεται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (NECP) του 2019. Αυτό το όραμα αντιστοιχεί στο να αποφεύγονται εκπομπές τουλάχιστον 18000 τόνων ισοδυνάμου CO2.

3. Βελτίωση άλλων τοπικών περιβαλλοντικών συνθηκών.

4(1-5 κλίμακα Likert) Με την εγκατάσταση  μονάδας εκμετάλλευσης του γεωθερμικού δυναμικού, ΑΠΕ και άλλων δράσεων ενεργειακής απόδοσης που θα πραγματοποιηθούν, μπορεί να επιτευχθεί σημαντική μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων στον θερμικό σταθμό, οδηγώντας σε βελτίωση της ποιότητας του αέρα στο νησί. Η ηλεκτροδότηση του τομέα των μεταφορών μπορεί επίσης να οδηγήσει στη μείωση άλλων ρύπων.

4. Μείωση ενεργειακής φτώχειας.

Με την εγκατάσταση ηλιακών φωτοβολταϊκών πλαισίων στον Δήμο Φούρνων, θα παρέχεται δωρεάν ρεύμα σε όλα τα νοικοκυριά που στερούνται ενέργειας. Σε πρώτο στάδιο, για 50 "ενεργειακά φτωχά" νοικοκυριά θα καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες τους σε ρεύμα, μέσω του σχήματος εικονικής δικτύωσης (net metering) φωτοβολταϊκών.

5. Κοινωνική αποδοχή

4 (1-5 κλίμακα Likert) Η κοινωνική αποδοχή θα εξασφαλιστεί μέσω:

• Εμπλοκής ενεργών πολιτών και άλλων ενδιαφερομένων μερών σε όλα τα στάδια της διαδικασίας

• Συλλογικός σχεδιασμός για την επιλογή των θέσεων όπου θα εγκατασταθούν ΑΠΕ, ελαχιστοποιώντας τις συγκρούσεις λόγω χρήσεων γης και προστασίας του τοπίου

• Η υιοθέτηση της επιχειρηματικών μοντέλων που προωθούν το τοπικό οικονομικό όφελος μέσω συνεργασιών, συν-επενδύσεων και εξωτερικής χρηματοδότησης

• Μείωση της ενεργειακής φτώχειας.

6. Επιπτώσεις στην τοπική οικονομία

3 (κλίμακα Likert 1-5) Θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για την εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση όλων των νέων συστημάτων και οι τοπικοί τεχνικοί θα αποκτήσουν σημαντική τεχνογνωσία, διευρύνοντας το φάσμα των δραστηριοτήτων τους.

7. Μερίδιο ανανεώσιμων (ΑΠΕ)

Τα έργα που προτείνονται στο ΣΚΕΜ θα έχουν θετικό αντίκτυπο στο μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Ικαρία θα βάλει στόχο για μερίδιο 50% της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030 και πλήρη απαλλαγή από τον άνθρακα έως το 2050. Ο αντίκτυπος στο σύνολο του ενεργειακού μεριδίου εξαρτάται από την εξέλιξη των τριών τομέων (ενέργεια, μεταφορές, θέρμανση & ψύξη).

8. Οφέλη για το τοπικό δίκτυο (εάν ισχύει)

4 (1-5 κλίμακα Likert) Μια πιθανή εγκατάσταση γεωθερμικού σταθμού θα συμβάλει στην σταθερότητα του τοπικού δικτύου και στην αποτροπή οποιωνδήποτε ανεπιθύμητων διακυμάνσεων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που μπορεί να προκληθούν από τη μεταβλητότητα των ηλιακών φωτοβολταϊκών.

9. Δυνατότητα αναπαραγωγής και επεκτασιμότητας σε άλλα νησιά ή αρχιπέλαγος

4 (1-5 κλίμακα Likert) Οι λύσεις που προτείνονται, αφού πρώτα υλοποιηθούν από τον Δήμο μπορούν να επεκταθούν αποτελεσματικά στο νησί συνολικά.

Τόσο οι αναπτυξιακές διαδικασίες του ΣΚΕΜ, όσο και οι προτεινόμενες λύσεις μπορούν εύκολα να αναπαραχθούν σε κάθε Έλληνικό μη διασυνδεδεμένο νησί, ειδικά σε νησιά που δεν πρόκειται να διασυνδεθούν με την ηπειρωτική χώρα.

Ένας περιορισμός θα ήταν η διαθεσιμότητα ηλεκτρικού φορτίου κάθε νησιού δηλαδή η διαθέσιμη χωρητικότητα για νέα πάρκα ΑΠΕ.

10. Δυνατότητα αναπαραγωγής και επεκτασιμότητα στην ηπειρωτική χώρα

3 (1-5 κλίμακα Likert) Η συμμετοχή των ντόπιων πολιτών στο τοπικό ενεργειακό σχεδιασμό και η μετατροπή τους από παθητικοί καταναλωτές σε ενεργούς παίκτες του ενεργειακού συστήματος ευθυγραμμίζεται με τις οδηγίες της ΕΕ και υιοθετείται σταδιακά ως συνήθης πρακτική. Οι δραστηριότητες δέσμευσης των πολιτών μπορούν να αναπαραχθούν και τα αποτελέσματά τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορες περιοχές και εδάφη.Οι προτεινόμενες λύσεις είναι ιδανικές για τα περισσότερα μη διασυνδεδεμένα νησιά σαν ένας δρόμος προς την γρήγορη απανθρακοποίηση των ηλεκτρικών τους συστηματων.

11. Δυνατότητα διάδοσης και επικοινωνίας ώστε να προωθηθούν οι λύσεις που θα εφαρμοστούν

Το έργο θα κοινοποιηθεί κατάλληλα και θα εμφανιστεί στην ιστοσελίδα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Δήμου. Θα διοργανωθούν πολλαπλές εκδηλώσεις σε μια προσπάθεια δέσμευσης όλων των παραγόντων: τοπικές επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, παρόχους τεχνολογίας, διαχειριστές δικτύων και ειδικούς χάραξης πολιτικής. Ο ιστότοπος της γραμματείας CE4EUI και τα εργαλεία διάδοσης θα χρησιμοποιηθούν επίσης για την επίτευξη δημοσιότητας και ανταλλαγής εμπειρίας με άλλα ελληνικά και ευρωπαϊκά νησιά.

SM followers30595 #ikaria:110673posts.

Ενότητα 4. Εκτέλεση Έργου και Υποστήριξη NESOI

4.1 Περιγράψτε τις δραστηριότητες που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και προγραμματιστεί, διευκρινίζοντας ποιες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και ποιες έχουν προγραμματιστεί

Η Ικαρία συμμετέχει στην Πρωτοβουλία C4EUI. Ο Δήμος έχει ήδη εντοπίσει έργα ενδιαφέροντος, έχει εντοπίσει προτιμώμενα έργα προς εκτέλεση και έχει εντοπίσει πιθανές τοποθεσίες για την εγκατάσταση ΑΠΕ. Ο Δήμος έχει επίσης εντοπίσει τα 100 πιο ευάλωτα νοικοκυριά των οποίων η κατανάλωση ενέργειας θα καλυφθεί πλήρως. Ο Δήμος θα μεριμνήσει για:

•Εξασφάλιση εξωτερικής τεχνικής υποστήριξης για την ανάπτυξη της CETA.

•Οργάνωση εκδηλώσεων για την ενεργό συμμετοχή όλων των τοπικών ενδιαφερομένων.

•Αναζητήσει συμβούλους από εξωτερικούς εταίρους (πανεπιστήμια, πάροχους τεχνολογίας, ΜΚΟ, περιφερειακές αρχές, ειδικούς χάραξης πολιτικής, φορείς εκμετάλλευσης δικτύων)

•συμβολή στα ενδιαφερόμενα μέρη και στην ανάλυση κινδύνου

•διανομή ερωτηματολογίων σε επιλεγμένες ομάδες-στόχους για τη συλλογή πρόσθετων δεδομένων

•δημιουργία μιας ομάδας μετάβασης, που να αντικατοπτρίζει διαφορετικά επαγγέλματα και ενδιαφέροντα για την επίτευξη συναίνεσης σχετικά με τις προτεινόμενες λύσεις

•με τη βοήθεια εξωτερικής υποστήριξης θα πραγματοποιήσει διαδικασίες συμμετοχικού χωροταξικού σχεδιασμού για την επιλογή των θέσεων όπου θα μπορούσε να εγκατασταθεί το πάρκο ΑΠΕ.

•προσδιορισμό μαζί με τους συμβούλους του διαθέσιμων προγραμμάτων χρηματοδότησης και άλλων χρηματοδοτικών λύσεων.

•Προετοιμασία και υποβολή αιτήσεων για χρηματοδότηση.

•δεσμευτεί να αναλάβει τις απαραίτητες ενέργειες για την προώθηση της υλοποίησης των έργων που προτείνει το ΣΚΕΜ.

•δέσμευση για τις προσδιορισμένες ενέργειες μέσω επίσημης διαβούλευσης ή/και τον εντοπισμό/απόκτηση οικονομικών πόρων για την υλοποίησή τους την περίοδο 2021-2030.

4.2 Δώστε τις ακόλουθες λεπτομέρειες σχετικά με την υποστήριξη που ζητήθηκε στο NESOI:

4.2.1 Ποιο από αυτά τα Μενού Τεχνικής Βοήθειας ταιριάζει καλύτερα στην ζητούμενη υποστήριξη; Έγγραφα σχεδιασμού

4.2.2 Προτείνετε οποιαδήποτε προσαρμογή χρειάζεται για να αυξηθεί η συνοχή των προκαθορισμένων Μενού Τεχνικής Βοήθειας με το συγκεκριμένο πλαίσιο (π.χ. προσθήκη/αφαίρεση ορισμένων δραστηριοτήτων ή παραδοτέων)

Πραγματοποιείται μια απαραίτητη προσαρμογή του Τεχνικού Μενού ΣΚΕΜ στις ανάγκες ενός εγγράφου σχεδιασμού ΣΚΕΜ χωρίς τη δραστηριότητα που σχετίζεται με την ανάλυση κινδύνου κλιματικής αλλαγής και την αξιολόγηση τρωτότητας.

Κοινωνικοοικονομική, εδαφική και περιβαλλοντική ανάλυση Ορισμός του ενεργειακού ισοζυγίου κατανάλωσης και εκπομπών του νησιού και προετοιμασία της Απογραφής Βασικών Εκπομπών. Ανάλυση του τοπικού δυναμικού ΑΠΕ και της τοπικής ζήτησης θέρμανσης και ψύξης μέσω εσωτερικών εργαλείων. Ανάλυση και χαρτογράφηση περιφερειακών , εθνικών και ευρωπαϊκών εργαλείων σχεδιασμού για τη διασφάλιση της συνέπειας των ενεργειών με το τρέχον πλαίσιο σχεδιασμού. Υποστήριξη σε συμμετοχικές διαδικασίες. Υποστήριξη στη σύνταξη του ΣΚΕΜ και του εντύπου αναφοράς που εκπονήθηκε από τη γραμματεία CE4EUI (εργαλείο αυτοδιάγνωσης), συμπεριλαμβανομένου του ορισμού βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων. Προσδιορισμός μέτρων για την επίτευξη των καθορισμένων στόχων: περιγραφή του μέτρου, αξιολόγηση του αντικτύπου του (μείωση κατανάλωσης ενέργειας, εγκατεστημένη δυναμικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου) καθώς και το απαιτούμενο κόστος επένδυσης, κόστος λειτουργίας και συντήρησης. Σχέδιο δράσης και σύστημα παρακολούθησης, εντοπισμός ευθύνης για την υλοποίησή του. Χαρτογράφηση των κύριων χρηματοδοτικών εργαλείων που είναι διαθέσιμα για τη χρηματοδότηση των προσδιοριζόμενων δράσεων και προκαταρκτική καταγραφή των βημάτων για την προσέγγισή τους. (π.χ. σύνδεσμος ιστού ή επαφή, επερχόμενη προθεσμία για αιτήματα κεφαλαίων κ.λπ.)

4.2.3 Παρακαλούμε να αιτιολογήσετε τις προτεινόμενες προσαρμογές

Η Ικαρία συμμετέχει στην πρωτοβουλία CE4EUI όπου απαιτείται το έγγραφο ΣΚΕΜ. Το έργο θα πρέπει να προσαρμοστεί κατάλληλα για την παράδοση ΣΚΕΜ. Απαιτούνται όλες οι δραστηριότητες που παρέχονται στο τεχνικό μενού του Εγγράφου Προγραμματισμού που σχετίζονται με την ανάπτυξη SECAP. Ωστόσο, το παραδοτέο θα πρέπει να είναι έγγραφο ΣΚΕΜ και οι δραστηριότητες πρέπει να προσαρμοστούν ανάλογα. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη δέσμευση των ενδιαφερομένων μερών, ενώ η βοήθεια για την ανάλυση κινδύνου και την ευπάθεια για την αλλαγή του κλίματος δεν σχετίζεται και συνεπώς αφαιρείται.

4.2.4 Παρακαλούμε αναφέρετε το ποσό της επιχορήγησης που ζητήθηκε (είτε ίσο είτε διαφορετικό με την ενδεικτική τιμή, μέγ. € 60 χιλ.) 40.000 €

4.2.5 Δώστε μια αιτιολόγηση για το ποσό της επιχορήγησης που ζητήθηκε

Κοινωνικοοικονομική, εδαφική και περιβαλλοντική ανάλυση 3000€ Καθορισμός ενεργειακού ισοζυγίου, προετοιμασία της Βασικής Απογραφής Εκπομπών 5000€ Ανάλυση του τοπικού δυναμικού ΑΠΕ 2000€ Ανάλυση & χαρτογράφηση εργαλείων σχεδιασμού 2000€ Υποστήριξη σε συμμετοχικές διαδικασίες 8000€ Υποστήριξη στη σύνταξη ΣΚΕΜ 3000€ Προσδιορισμός μέτρων για την επίτευξη των καθορισμένων στόχων 6000€ Σχέδιο δράσης & σύστημα παρακολούθησης 5000€ Χαρτογράφηση των κύριων χρηματοδοτικών μέσων 4000€ Επικοινωνία & διάδοση των αποτελεσμάτων 2000€

4.2.7 Εξηγήστε πώς η υποστήριξη που ζητήθηκε στο NESOI είναι συνεπής με την τρέχουσα ετοιμότητα έργου

Ο Δήμος δεν διαθέτει τεχνική εμπειρογνωμοσύνη και εργατικό δυναμικό για τη δημιουργία εγγράφων σχεδιασμού όπως το ΣΚΕΜ. Για αυτό το έγγραφο προγραμματισμού, θα χρειαστεί υποστήριξη είτε με τη μορφή χρηματοδότησης για εξωτερική εμπειρογνωμοσύνη είτε με τη μορφή άμεσης υποστήριξης για την ανάπτυξη του περιεχομένου που απαιτείται για το ΣΚΕΜ.

4.2.8 Συμπληρώστε τους παρακάτω πίνακες με τα αναμενόμενα χρονοδιαγράμματα για την υλοποίηση του έργου και την ζητούμενη τεχνική βοήθεια

Χρονοδιάγραμμα έργου:

Έναρξη          εξαμήνου       Τέλος

……………………………………..

……………………………………..

………………………………………

Περιγραφή                                                                                         Έναρξη          Τέλος

Κοινωνικοοικονομική, εδαφική και περιβαλλοντική ανάλυση   Μ1                   Μ6

Ορισμός του ενεργειακού ισοζυγίου κατανάλωσης και

εκπομπών του ΟΤΑ και προετοιμασία τηε Βασικής

Απογραφής Εκπομπών                                                                Μ1                   Μ3

Ανάλυση του τοπικού δυναμικού ΑΠΕ και της τοπικής

ζήτησης θέρμανσης και ψύξης μέσω εσωτερικών εργαλείων    Μ1                   Μ3

Ανάλυση και χαρτογράφηση περιφερειακών, εθνικών και

ευρωπαϊκών εργαλείων σχεδιασμού                                           Μ1                   Μ1

Υποστήριξη στη σύνταξη της ΣΚΕΜ                                          Μ4                   Μ12

Προσδιορισμός μέτρων για την επίτευξη των καθορισμένων

στόχων: περιγραφή του μέτρου, αξιολόγηση του αντικτύπού

 του (μείωση κατανάλωσης ενέργειας, εγκατεστημένη

δυναμικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μείωση των

εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου) καθώς και του

απαιτούμενου κόστους επένδυσης, λειτουργίας και

συντήρησης                                                                                     Μ4                   Μ8

Σχέδιο δράσης και σύστημα παρακολούθησης, κατανομή

των αρμοδιοτήτων για την εφαρμογή του                                      Μ7                   Μ10

Χαρτογράφηση των κύριων χρηματοοικονομικών μέσων

που είναι διαθέσιμα για χρηματοδότηση των

προσδιοριζόμενων ενεργειών και προκαταρκτική ένδειξη

των βημάτων για προσέγγισή τους (π.χ. σύνδεσμος ιστού

ή επαφή, επερχόμενη προθεσμία για αιτήματα κεφαλαίων

κ.λπ.)                                                                                                Μ8                   Μ11

Επικοινωνία και διάδοση των αποτελεσμάτων                                Μ1                   Μ12

5. Ωφελούμενος και Νησιωτικό Οικοσύστημα

5.1 Περιγράψτε τη σχεδιαζόμενη διακυβέρνηση του έργου ως προς τους εμπλεκόμενους εταίρους, ρόλοι και ευθύνες

Ο δήμος Ικαρίας είναι ο ωφελούμενος του έργου και θα αναλάβει την υλοποίησή του. Περισσότεροι εταίροι θα συμμετάσχουν στο έργο, παρέχοντας δεδομένα και τεχνική υποστήριξη. Στη διαδικασία διαβούλευσης της ΣΚΕΜ, μπορούν να συμμετάσχουν περισσότερα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών κοινοτήτων, των επιχειρήσεων και των αρχών.

5.2 Παρακαλούμε δώστε λεπτομέρειες σχετικά με την επιχειρησιακή ικανότητα και την εμπειρία των υποψηφίων του έργου

Ο Δήμος Ικαρίας έχει σχετική εμπειρία στη διεξαγωγή εγγράφων σχεδιασμού για σκοπούς της ΕΕ. Ο Δήμος Ικαρίας διαθέτει σχετική εμπειρία σε προμήθειες και εγκαταστάσεις καθώς και τεχνικές διαδικασίες στο πλαίσιο ενεργειακών παρεμβάσεων.

5.3 Παρουσιάστε τον ρόλο του έργου στο τοπικό πλαίσιο του νησιού

Η δυναμικότητα ΑΠΕ της Ικαρίας αποτελείται από τον υβριδικό σταθμό αποθήκευσης αιολικής (2,7 MW) αντλίας (3,1 MW), 1MW αιολικής και 400 kW ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας που τέθηκε σε λειτουργία το 2019.

15,1 MW θερμικής ισχύος συμπληρώνουν το συνολικό δυναμικό ισχύος που την καθιστά επαρκή για την κάλυψη αιχμής ζήτησης της Ικαρίας 9 MW. Για την αξιοποίηση της πλήρους χωρητικότητας (~10 GWh/έτος) του σταθμού αποθήκευσης αντλιών διερευνάται μια πιθανή διασύνδεση με τη γειτονική Σάμο από τον τοπικό ΔΣΔ (ΔΕΔΗΕ;) και την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Ωστόσο, για να εξασφαλιστεί ένα πλήρως απελευθερωμένο μέλλον, όπως στοχεύει η πρωτοβουλία CE4EU, απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις καθαρής ενέργειας που θα οδηγήσουν σε αύξηση του πράσινου ενεργειακού μείγματος του νησιού, με ταυτόχρονη μείωση του κόστους και προώθηση της καινοτομίας στα νησιά. Το ΣΚΕΜ θα ορίσει τα θεμέλια για την απανθρακοποίηση και την ενεργειακή ανεξαρτησία του νησιού θέτοντας φιλόδοξους στόχους για το 2030 και το 2050, με την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας. Κατά συνέπεια, νέα έργα ΑΠΕ μπορούν να ενεργοποιηθούν, συμβάλλοντας στην τοπική οικονομία και τη μακροπρόθεσμη πράσινη ανάπτυξη.

5.4 Παρακαλούμε αναφέρετε τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη που εντοπίστηκαν και παρουσιάστε τις ενέργειες που έγιναν για τη δέσμευσή τους

Βασικοί φορείς του έργου είναι οι φορείς υλοποίησης του έργου: ο Δήμος Ικαρίας, η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης, η Εταιρεία Διαχείρισης Δημοτικών Απορριμμάτων.

Στις δραστηριότητες εμπλοκής των πολιτών θα συμμετάσχουν περισσότεροι τοπικοί φορείς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από τον τουριστικό και τον αγροτικό τομέα. Θα απασχοληθούν εξωτερικοί σύμβουλοι για την παροχή τεχνικών υπηρεσιών. Άλλα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη θα κληθούν να ενεργήσουν ως σύμβουλοι: ο Διαχειριστής Ελληνικής Διανομής και Δικτύου, ο οποίος είναι ο ΔΣΔ των νησιών και των οποίων η συνεργασία είναι σημαντική για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων του έξυπνου δικτύου και του δικτύου φόρτισης EV και της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού που είναι ο βασικός φορέας κοινής ωφέλειας του νησιού.

5.5 Παρουσιάστε έναν πίνακα κινδύνου για το προτεινόμενο έργο σύμφωνα με το ακόλουθο πρότυπο, που καλύπτει τεχνικούς και μη τεχνικούς κινδύνους, όπως κρίνεται σκόπιμο

Πίνακας ανάλυσης κινδύνου. 

Περιγραφή κινδύνου, Πιθανότητα-Αντίκτυπος, Προτεινόμενα μέτρα

Χαμηλή συμμετοχή πολιτών στις διαδικασίες δέσμευσης. (Χαμηλή-Μέσος)

Ενδελεχής σχεδιασμός της διαδικασίας. Θα ζητήσει ο δήμος εξωτερικό σύμβουλο για τον βέλτιστο σχεδιασμό των διαδικασιών δέσμευσης και να τις κάνουν πιο ελκυστικές για τους πολίτες

Αποτυχίες στη διαχείριση έργου (Χαμηλή-Υψηλός)

Έγκαιρη κατανομή εργασιών και υποστήριξη των συνεργατών για την επίλυση οποιωνδήποτε ζητημάτων προκύπτουν

Δυσκολίες στη συλλογή δεδομένων (Χαμηλή-Μέτριος)

Έγκαιρη επικοινωνία με τους εμπλεκόμενους

Δυσκολίες στη συνεργασία με εξωτερικούς εταίρους που συμμετέχουν στο ΣΚΕΜ

(Χαμηλή-Μεσαίος)

Συμφωνίες δέσμευσης και αίτημα ανατροφοδότησης για τη βελτίωση της συνεργασίας.

Ενότητα 6. Δηλώσεις

 Ο συντονιστής δηλώνει ότι έχει τη ρητή συγκατάθεση όλων των αιτούντων για τη συμμετοχή τους και για το περιεχόμενο της παρούσας πρότασης

 Οι πληροφορίες που περιέχονται στην παρούσα πρόταση είναι σωστές και πλήρεις

Ο συντονιστής επιβεβαιώνει ότι (οι αιτούντες) είναι πλήρως επιλέξιμοι σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται στην ειδική πρόσκληση υποβολής προτάσεων και κατευθυντήριων γραμμών για τους αιτούντες και έχουν την οικονομική και επιχειρησιακή ικανότητα να πραγματοποιήσουν την προτεινόμενη δράση

Ενότητα 7

7. Συνημμένα

Συνημμένο Α: Επιστολή υποστήριξης από αρμόδια δημόσια αρχή (υποχρεωτικό μόνο για ιδιωτικούς φορείς): FinancialComiteedecision_MoI.pdf

Συνημμένο Β: Επιστολή υποστήριξης από τα ενδιαφερόμενα μέρη

Συνημμένο Γ: Ατζέντες μετάβασης, SEAP (Σχέδιο Δράσης Βιώσιμης Ενέργειας), SECAP (Σχέδιο Δράσης για την Βιώσιμη Ενέργεια και το Κλίμα) ή άλλα έγγραφα σχεδιασμού

Συνημμένο Δ: Αποδεικτικά εξασφαλισμένης χρηματοδότησης ή/και υφιστάμενες συμφωνίες

Συνημμένο Ε: Ήδη υπάρχουσες μελέτες σκοπιμότητας ή/και δεδομένα παρακολούθησης

Συνημμένο F: Άδειες που έχουν ήδη ληφθεί (για κατασκευή, ανάπτυξη, λειτουργία κ.λπ.) ή άλλα τεχνικά έγγραφα

Συνημμένο Ζ: Χάρτες με απλά σκίτσα της τοποθεσίας του έργου

Συνημμένο H: Άλλο (π.χ. αναλυτικό χρονοδιάγραμμα, φωτογραφίες, διαγράμματα, γραφήματα κ.λπ.)

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΟΕΝΟ | AFIEROMA OENO

Ταξική πάλη – Κινήματα – Επανάσταση Στέργιος Βασιλείου

 

• Στέργιος Βασιλείου

  1 - Ταξική πάλη – Κινήματα – Επανάσταση

  Χρειάζονται μεγάλη προσοχή τέτοια ζητήματα και πως τα θέτουμε.

  Για παράδειγμα, το πρώτο ερώτημα που πρέπει να λύσουμε είναι αν υπάρχουν αταξικά κινήματα.

  Όχι δεν υπάρχουν! Και αυτό δεν έχει να κάνει με τη συνειδητοποίηση από αυτούς που μετέχουν αλλά από το τι αντικειμενικά συμβαίνει με κάθε κίνημα. Άλλο η συνείδηση άλλο η αντικειμενική λειτουργία κάθε κινήματος. Μιλάμε για κινήματα βέβαια όχι για κάθε κίνηση και ιδέα, αν και όπως θα δούμε τίποτα δεν εξαιρείται.

  Υπάρχουν πολλές διαβαθμίσεις κινημάτων. Κάθε φορά αξιολογείται στο τι επίπτωση έχει το κάθε κίνημα στην ταξική πάλη της σύγχρονης εποχής ανάμεσα στην κυρίαρχη και στην κυριαρχούμενη, υποκείμενη τάξη.

  Η διαλεκτική σχέση του κάθε «αταξικού» κινήματος με την ταξική πάλη συνίσταται στον εξής σιδερένιο κανόνα: Ότι με τη συγκρότησή του αφαιρεί συνειδήσεις από τη δύναμη μιας τάξης, στην οποία αντικειμενικά ανήκουν, και επιτρέπει να καλυφθεί το κενό από δυνάμεις της αντίπαλης τάξης. Για να το πούμε διαφορετικά η αφαίρεση συνειδήσεων προσκείμενων σε μια τάξη είναι ευθέως ανάλογη της ισχυροποίησης της αντίπαλης τάξης. Είτε είναι κυρίαρχη, είτε κυριαρχούμενη. Ποτέ και πουθενά δεν υπάρχει ταξικό κενό.

  Φράσεις όπως: μακριά από την πολιτική, εμείς είμαστε ουδέτεροι, η θρησκεία δεν κοιτά πολιτική, μαχόμαστε για το μεροκάματο και όχι για την πολιτική, αφήστε την πολιτική και ελάτε στο θεό, στην ορειβασία, στη δεντροφύτεψη, στην «τέχνη για την τέχνη» κλπ, κλπ, είναι αταξικές αντιλήψεις; Όχι. Είναι αντιλήψεις που προσπαθούν να δημιουργήσουν πίσω τους κινήματα λαού. Από ποιες ταξικές δυνάμεις αφαιρούν αυτόν τον λαό; Φυσικά από τις δυνάμεις που υπερασπίζουν τα λαϊκά συμφέροντα το κίνημα της εργατικής τάξης, δεδομένου ότι βρίσκονται εντελώς στο έδαφος που θέλει η αστική τάξη. Και τα αποτελέσματα τα ξέρουμε. Εκατομμύρια άνθρωποι του λαού ασπάζονται (με ταξική πίεση της εξουσίας και του κράτους της) τέτοιες αντιλήψεις και πλαισιώνουν «κινήματα» που σε κρίσιμες στιγμές αξιοποιούνται από την άρχουσα τάξη που τρέχει και καλύπτει ιδεολογικά τα κενά της ταξικής πάλης.

  Ουδείς «αταξικός» αναμάρτητος.

  Από την άλλη έχουμε άλλες αντιλήψεις, όπως ο αντιμονοπωλιακός αγώνας, τα «προοδευτικά αριστερά κινήματα» οι συγκυριακές μάχες ομάδων (κίτρινα γιλέκα, πλατείες, αραβικές ανοίξεις κ.α.) κατά συγκεκριμένων στόχων όπως κατά δικτατοριών κα αυταρχικών εξουσιών, για δημοκρατικά δικαιώματα, εκπαίδευση, ελευθερία έκφρασης, περιορισμό μονοπωλίων, κοινωνικά δικαιώματα, την ισότητα των φύλων και άλλα πολλά που δεν είναι ταξικώς επαναστατικά αλλά στον βαθμό που αποσπούν λαό από τις συντηρητικές αντιλήψεις και δεσμά της άρχουσας τάξης, προσθέτουν δύναμη στις υποκείμενες τάξεις και μεταβάλλουν έμμεσα τους ταξικούς συσχετισμούς δυνάμεων. Άρα η μάχη πχ για την ισότητα των φύλων, έχει εντελώς ταξικές συνέπειες.

  Αυτά τα κινήματα δεν έχουν ως όραμα το όραμα των κομμουνιστών. Άρα έχουν εν δυνάμει διπλή λειτουργία. Σε ό,τι είναι κοινό πηγαίνουν μαζί και οι κομμουνιστές τα στηρίζουν επειδή έτσι ωριμάζουν οι ταξικές συνειδήσεις και προστίθενται στο εργατικό κίνημα και σε ό,τι τους χωρίζει είναι αντίπαλοι και δεν υπάρχει κανένας λόγος να παραβιάσουν τις αρχές του κομμουνιστικού κινήματος για τη δικτατορία του προλεταριάτου και να υποταχθούν σε αυτά τα κινήματα.

  
  

  2 - Ταξική πάλη – Κινήματα – Επανάσταση

  Για όσους δεν αντιλαμβάνονται αυτή την αντιφατική λειτουργία των πλατιών «αταξικών» κινημάτων, υπάρχει πληθώρα παραδειγμάτων για να μη καλύψω το θέμα με θεωρίες. Ας πούμε το σύγχρονο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα στη Βενεζουέλα, από τα καλύτερα παραδείγματα σήμερα. Οι κομμουνιστές είναι μαζί με τον λαό στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα του που τυχαίνει να συμπίπτει και με τα συμφέροντα της ντόπιας αστικής τάξης. Η μεν αστική τάξη για να πάρει όλο τον πλούτο στα χέρια της και να εκμεταλλεύεται μόνη τον λαό, οι δε κομμουνιστές για να ωριμάσει η λαϊκή συνείδηση στο ποιοι είναι οι εχθροί του και πως με αγώνες μόνο μπορεί να κερδίσει ο λαός και να ισχυροποιηθεί η εργατική τάξη. Από τη άποψη αυτή τους χωρίζει χάος από την αστική τάξη που είναι μαζί στο ίδιο κίνημα. Άρα πηγαίνουν μαζί όσο αυτό παραμένει «αταξικό» προσφέροντας πλεονεκτήματα στην εργατική τάξη και βρίσκονται σε αντιπαράθεση από τη στιγμή που λειτουργεί σαν ενισχυτής της αστικής τάξης. Αυτό το «αταξικό κίνημα» παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζυγαριά της ταξικής πάλης της Βενεζουέλας. Απόδειξη είναι οι μάχες που δίνει το ΚΚΒ να αναδειχθεί ως αυτοτελής ταξική πολιτική δύναμη σε συμμαχία με αντιμονοπωλιακές και αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις και κινήματα που φτάνουν πέρα και κατά της αστικής τάξης. Αυτή την διακριτή πολιτική του ΚΚΒ δεν την ανέχεται η ηγεσία του «αταξικού αντιιμπεριαλιστικού κινήματος» στο οποιο ηγείται η κυβέρνηση Μαδούρο, ρίχνοντας νερό στο μύλο κυριαρχίας της εθνικής αστικής τάξης, με την επιβολή σειράς απαγορεύσεων στην προεκλογική εκστρατεία του ΚΚΒ!

  Αυτό το μοντέλο της διπλής ανάγνωσης των κινημάτων να μη μας διαφεύγει ποτέ. Αν το χάσουμε, τότε εμείς δρούμε «αταξικά» υπέρ της αστικής τάξης! Γιατί ότι δεν έχουμε ταξικά, το κατέχει η αστική τάξη.

  Αυτό το πρόβλημα τέθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα και «σκεπάστηκε» στη δεκαετίες ’50 και ’60. Τότε λοιπόν αντί να προβληθεί η ταξική μαρξιστική ανάλυση των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στις αποικίες, κυριάρχησε η «αταξική ανάλυση» με αποτέλεσμα να γίνεται μια εντελώς αποπροσανατολιστική προσπάθεια να ταυτίσουν οι κομμουνιστές του κόσμου τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα με το κομμουνιστικό κίνημα και με τους εθνικούς μικροαστικούς «σοσιαλισμούς» όπως της Αίγυπτου του Νάσσερ, του Άντεν, της Αλγερίας, του Μπαάθ, του Κογκό – Μπραζαβίλ, της Γκάνας, της Αιθιοπίας κ.α. Ολέθριο λάθος!

  Είχα την ευτυχία να διδαχθώ από παλιούς κομμουνιστές, τότε στην εξορία, που αρνούνταν αυτή την αντιμαρξιστική ανάγνωση και εντόπισαν το δεξιό λάθος και να κατανοήσω ότι, άλλο ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας, άλλο ο ταξικός αγώνας. Πέρασαν δεκαετίες για να αποκαλυφθεί το μεγάλο λάθος όταν όλα αυτά τα καθεστώτα ανέδειχναν το σκληρό καπιταλιστικό, και πολλά το αντικομουνιστικό τους πρόσωπο, άσχετα με τις αντιιμπεριαλιστικές τοποθετήσεις τους. Πληρώθηκε ακριβά.

  
  

  3 - Ταξική πάλη – Κινήματα – Επανάσταση

  Φίλε μου, μην έχεις μονόπαντη αντίληψη για τη σχέση ταξικής πάλης - κινημάτων – επανάστασης. Αν δεν υπάρχει η διαλεκτική, βήμα το βήμα, αλληλεπίδραση πάνω στην αρχή: «το ένα είναι προϋπόθεση ανάπτυξης του άλλου», καμία ανάπτυξη επαναστατικού κινήματος δεν θα γίνει ποτέ και καμία κατάληψη οποιουδήποτε χειμερινού ή θερινού ανακτόρου δεν θα γίνει. Μην υπερεκτιμάς ποτέ ούτε το ένα ούτε το άλλο γιατί θα ασπαστείς τον «οδηγό για ταξικά λάθη» που θα έρθουν σίγουρα κάποια στιγμή, όπως Λίβανος – Βάρκιζα.

  
  

  Γιατί γράφω τόσα πολλά και σας ζαλίζω;

  Φίλοι μου μαζεύετε και ας είν’ και ρώγες. Η πείρα, αρνητική ή θετική, πρέπει να περνάει στις νεώτερες γενιές για να αξιοποιούν τα θετικά της, να μη κάνουν τα λάθη των παλιότερων και να κάνουν μόνο δικά τους θετικά και λάθη, γιατί αλάνθαστος ουδείς. Τουλάχιστον όμως θα έχουν να αναμετρηθούν με δικά τους «θηρία», όχι και με των παλιότερων.

Τι συμβαίνει με το ζήτημα της ενέργειας στην Ικαρία;

Η είδηση
Στις 27 Μαΐου 2021, στην ιστοσελίδα του Mηχανισμού Ευρωπαϊκών Νησιών NESOI, δημοσιεύτηκε ένα δελτίο τύπου. Σύμφωνα με αυτό, στο πρόγραμμα του NESOI εντάχθηκαν, μετά από αίτησή τους, τα πρώτα 28 ευρωπαϊκά νησιά που θα λάβουν χρηματοδότηση οικονομική, τεχνική, νομική αλλά και κάθε είδους βοήθεια προκειμένου να αναπτύξουν ή να επεκτείνουν σχέδια (projects) «ενεργειακής μετάβασης» ικανά να προσελκύσουν πολλαπλάσιες επενδύσεις. Ανάμεσα στα νησιά που εντάχθηκαν, ξεχωρίζουν και δέκα συνολικά προγράμματα που αφορούν σε ελληνικά νησιά ή συμπλέγματα νησιών, ανάμεσά τους  και η Ικαρία (βλέπε εδώ). 

Στις 8 Ιουλίου, στην ίδια ιστοσελίδα δημοσιεύτηκαν σε περίληψη τα πρώτα 28 σχέδια που εντάχθηκαν στον Μηχανισμό. Ανάμεσα σε αυτά εμφανίζεται πάλι η Ικαρία. Το πρόγραμμα φέρει την κωδική ονομασία ENERSIK και τίτλο «Ενεργειακός σχεδιασμός για την ενεργειακή καθαρή μετάβαση στην Ικαρία» (βλέπε εδώ). Στην περίληψη μαθαίνουμε ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει τον σχεδιασμό μιας Ατζέντας Μετάβασης στην Καθαρή Ενέργεια, ενώ σαν δυνητικές λύσεις προς διερεύνηση αναφέρονται η χρήση των θερμών πηγών για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η μελέτη πιθανής χρήσης της ενέργειας από τα θαλάσσια κύματα, η εγκατάσταση υβριδικού σταθμού που θα συνδυάζει συστήματα ανανεώσιμης ενέργειας (ανεμογεννήτριες) με συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες), η ηλεκτροκίνηση οχημάτων, η ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.

Η αξία του προγράμματος ανέρχεται στα 45,000,000 ευρώ, ενώ ως φορέας που το προωθεί  (project promoter) αναγράφεται ο Δήμος Ικαρίας. Μόνο που για το πρόγραμμα αυτό δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως τα περισσότερα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά ούτε και η τοπική κοινωνία.

Τα ερωτήματα

Είναι πολλά και αμείλικτα τα ερωτήματα που τίθενται με αφορμή την «είδηση»:
1.- Ποιος κατέθεσε την αίτηση προς τον Μηχανισμό NESOI για την ένταξη του σχεδίου ενεργειακού σχεδιασμού στην Ικαρία; Η δημοτική αρχή του νησιού που εμφανίζεται και σαν «προωθών φορέας» ή κάποιος άλλος;

2.- Αν δεν ήταν ο Δήμαρχος ο συντάκτης της αίτησης, ήταν ενημερωμένος γι’ αυτό;

3.- Αν ο συντάκτης της αίτησης δεν ήταν ο δήμαρχος, συντάχτηκε από τον ίδιο δήλωση υποστήριξης στο υποβληθέν σχέδιο; Τι περιλαμβάνει αυτή η δήλωση;

4.- Υπήρξε ενημέρωση του Δημοτικού Συμβουλίου τόσο κατά την προετοιμασία της αίτησης (Οκτώβριος 2020), την κατάθεσή της (Δεκέμβριος 2020) αλλά και μέχρι σήμερα που το πρόγραμμα έχει πια εγκριθεί;

5.- Πόσοι και ποιοι ήταν ενήμεροι για όλα αυτά στην Ικαρία ή αλλού ;

6.- Τι περιλαμβάνει η αίτηση-πρόταση ένταξης στον Μηχανισμό; Ποιες είναι οι λεπτομέρειες του σχεδίου;

7.- Ποιους στόχους εξυπηρετεί η μέχρι σήμερα «σιγή ασυρμάτου» γύρω από αυτό το σοβαρό ζήτημα;

 8.- Ποιος πρόκειται να διαχειριστεί τα κονδύλια του προγράμματος; Ποιοι είναι εκείνοι που αποφάσισαν να κερδοσκοπήσουν με τους φυσικούς πόρους της Ικαρίας, εν αγνοία των Ικαριωτών;

Περί τίνος πρόκειται; Μερικές χρήσιμες πληροφορίες.

Είναι φυσικό να προκύπτουν από την είδηση αυτή μια σειρά από καίρια ερωτήματα. Προκειμένου να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται, θα πρέπει να έχουμε πλήρη ενημέρωση για την πρόταση και κυρίως να δοθούν υπεύθυνες απαντήσεις σε όσα έχουν τεθεί μέχρι τώρα. Μέχρι να γίνει αυτό, ας δούμε το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το πρόγραμμα ENERSIK, στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό NESOI.

Ο ρόλος των νησιών στην ΕΕ και το ειδικό βάρος της Ελλάδας

Η ΕΕ (σύμφωνα με δικά της κείμενα), έχει 2.400 νησιά κατοικημένα. Αν υπολογίσουμε ότι η Ελλάδα έχει 6.000 νησιά και βραχονησίδες, από τα οποία τα 107 κατοικούνται, αντιλαμβανόμαστε το ειδικό βάρος που έχει η Ελλάδα για τις στοχεύσεις της ΕΕ.

Όπως φαίνεται σε όλα τα κείμενα της ΕΕ, το αυξημένο αιολικό δυναμικό στα νησιά, οι ιδιομορφίες τους σε συνδυασμό με την μη ηλεκτρική διασύνδεση των περισσότερων με την ενδοχώρα, αλλά και η «μεγάλη συνεκτικότητα των νησιωτικών κοινωνιών», είναι οι κύριοι παράγοντες που προκαλούν το αυξημένο ενδιαφέρον. Ο τελευταίος μάλιστα παράγοντας τους απασχολεί ιδιαίτερα, όπως θα φανεί παρακάτω.

Σε κάθε περίπτωση, η ΕΕ προσπαθεί να μεταμορφώσει τα νησιά σε «ατμομηχανή» για την απανθρακοποίηση και την ενεργειακή μετάβαση στο πλαίσιο της επίτευξης των στόχων της μέχρι το 2050. Έτσι, ένας μεγάλος αριθμός σχεδίων, συνοδευόμενος από μεγάλες χρηματικές εισροές κατευθύνεται στην «ηλεκτρική διασύνδεση» των νησιών, με στρατηγικό στόχο να μετατραπούν αυτά σε μεγάλες ειδικές βιομηχανικές ζώνες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), που θα τροφοδοτούν με φτηνό (υποτίθεται) ρεύμα την ενδοχώρα.
Στα πλαίσια αυτά, από πολύ νωρίς έχει συσταθεί ειδική «Γραμματεία Ευρωπαϊκών Νήσων» (βλέπε εδώ), ενώ τον Μάιο του 2017 εκδόθηκε στη Βαλέτα η «Πολιτική Διακήρυξη για καθαρή Ενέργεια στα Νησιά της ΕΕ», που υπογράφηκε από την ΕΕ και 14 κράτη-μέλη, ανάμεσά τους και η Ελλάδα (τότε με κυβέρνηση Σύριζα). Τον Ιούνιο του 2020 υπογράφηκε από τους ίδιους παράγοντες (ανάμεσά τους η Ελλάδα, με κυβέρνηση ΝΔ αυτή τη φορά) στο Σπλιτ της Κροατίας «Μνημόνιο Συνεργασίας για την εφαρμογή της Διακήρυξης της Βαλέτας σχετικά με την καθαρή ενέργεια στα νησιά της ΕΕ» (βλέπε εδώ). Λίγο νωρίτερα, το 2019, με πρωτοβουλία πάλι της «Γραμματείας Ευρωπαϊκών Νήσων», είχε ξεκινήσει τη λειτουργία του και ο Μηχανισμός NESOI.

Ο Μηχανισμός NESOI, ο ρόλος και η στόχευσή του και ο χορός των εκατομμυρίων 

Ο όρος NESOI αποτελεί ακρωνύμιο των αγγλικών λέξεων New Energy Solutions Optimized for Islands (Νέες Βελτιστοποιημένες Ενεργειακές Λύσεις για τα Νησιά) (βλέπε εδώ). Ίσως όχι τυχαία αποτελεί και την αγγλική απόδοση του αρχαιοελληνικού «Νήσοι», που σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν οι θεές προστάτιδες των νησιών.

Αντικείμενο της ίδρυσής του ήταν η δημιουργία ενός «εργαλείου» για την κινητοποίηση των τοπικών νησιωτικών κοινωνιών στην κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης των νησιών, φυσικά μέσα στα πλαίσια υλοποίησης των στόχων της ΕΕ. Αρχικός στόχος είναι, στη διάρκεια της τετραετίας 2019-2023, να κατευθύνει τα 60 πρώτα ευρωπαϊκά νησιά στην εκπόνηση και υλοποίηση σχεδίων μετάβασης στην «καθαρή ενέργεια». Με αρχικό προϋπολογισμό περίπου 7.000.000 ευρώ, θα χρηματοδοτήσει με το μισό ποσόν την εκπόνηση και προώθηση των ενταγμένων σχεδίων (μέχρι 60.000 ευρώ για κάθε πρόγραμμα), ενώ ανάλογης αξίας υπηρεσίες υποστήριξης θα δοθούν με τη μορφή τεχνικών, οικονομικών, νομικών συμβουλών, διερεύνησης επενδυτικών εργαλείων, επικοινωνίας μεταξύ «ωφελουμένων» κλπ. Επίσης βάζει σαν στόχο την προσέλκυση επενδύσεων συνολικά 100 εκατομμυρίων για τα συγκεκριμένα προγράμματα των 60 νησιών.

Αυτά τουλάχιστον τα στοιχεία αναφέρονται στις αρχικές σχετικές δημοσιεύσεις της ιστοσελίδας τους. Φαίνεται όμως ότι τα πράγματα πάνε πολύ καλύτερα από όσο τα περίμεναν. Στα πρόσφατα δημοσιευμένα συνοπτικά στοιχεία των ενταγμένων νησιών, εμφανίζονται ιδιαίτερα υψηλές «αξίες». Εντύπωση προκαλεί η περίπτωση της Ικαρίας, όπου το project value ανέρχεται, όπως ήδη αναφέρθηκε, στα 45.000.000 για την απλή εκπόνηση ενός σχεδίου διερεύνησης δυνατοτήτων δυναμικού γεωθερμικής, κυματικής, αιολικής κλπ. ενέργειας, καθώς και για ηλεκτροκίνηση και …αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων. Στο δε εισαγωγικό σημείωμα του σχετικού δελτίου τύπου αναφέρεται:

«…οι 28 επιλέχθηκαν για να λάβουν υποστήριξη: 1.6εκ. ευρώ σε τεχνική και νομική υποστήριξη και 1.6 εκ. ευρώ σε απευθείας οικονομική επιχορήγηση για την εκπόνηση μελετών. Τα έργα όταν υλοποιηθούν αναμένεται να οδηγήσουν σε επενδύσεις περισσότερο από 1 δις ευρώ από ένα μεγάλο εύρος ενδιαφερόμενων φορέων...» (βλέπε εδώ)

Άραγε αυτή η μεγάλη υπέρβαση των αρχικών στόχων οφείλεται στην μεγαλύτερη του αναμενομένου εμπλοκή μεγαλοεπενδυτών; Τα ποσά αυτά θα καλυφθούν μήπως από επιδοτήσεις της ΕΕ; Ποιος τελικά θα διαχειριστεί αυτά τα ιλιγγιώδη ποσά; Αρχική προσωπική μου γνώμη είναι ότι πρόκειται για νούμερα εντυπωσιασμού για επικοινωνιακούς λόγους. Ίδωμεν όμως ή, όπως λέει ο λαός μας, «κοντός ψαλμός αλληλούια».

 Οι «εταίροι» του NESOI

Στην ιστοσελίδα του Μηχανισμού μπορεί κανείς να δει μια παρέλαση από λογότυπους συνεργαζόμενων φορέων. Ξεχωρίζουν ερευνητικά κέντρα, επιστημονικά ιδρύματα και «μη κερδοσκοπικοί» (sic) οργανισμοί πού είτε έχουν ήδη εμπλακεί είτε προτίθενται να εμπλακούν σε προγράμματα που αφορούν στα νησιά της ΕΕ. Ανάμεσά τους όμως θα βρει κανείς και ιδιωτικούς επιχειρηματικούς και επενδυτικούς ομίλους.

Στους εταίρους του NESOI συμπεριλαμβάνονται επίσης και δύο ελληνικοί οργανισμοί που παρουσιάζουν ενδιαφέρον:
- Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) (βλέπε εδώ) με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Ιδρύθηκε το 2000 σαν ΝΠΙΔ «μη κερδοσκοπικού» χαρακτήρα και εποπτεύεται από το Υπουργείο ανάπτυξης. Ασχολείται με τον τομέα της έρευνας και της τεχνολογίας και απασχολεί 700 περίπου εργαζόμενους, κυρίως επιστήμονες διαφορετικών ειδικοτήτων. Σύμφωνα πάντα με όσα αναφέρονται στην ιστοσελίδα του, είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και αντλεί πόρους

>30% από διμερή συμβόλαια με βιομηχανίες           
>60% από ανταγωνιστικά ( ; ) ερευνητικά προγράμματα και

<10% από κρατική επιχορήγηση

Ενώ σε άλλη ιστοσελίδα βλέπουμε ότι έχει δεχτεί επιχορήγηση περίπου 700.000 ευρώ απ’ ευθείας από τον Μηχανισμό NESOI (βλέπε εδώ)

- Η Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (Hellenic Association of Energy Economy (HAEE), με έδρα την Αθήνα (βλέπε εδώ). Σύμφωνα πάλι με την ιστοσελίδα τους, ο «μη κερδοσκοπικός» (πάλι αυτό το μη!) οργανισμός ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 2015 και είναι η «…επίσημη θυγατρική εταιρία του «Διεθνούς Οργανισμού Ενεργειακής Οικονομίας» (IAEE), ενός κορυφαίου, παγκόσμιου, «μη ( ! ) κερδοσκοπικού» επαγγελματικού (sic!) οργανισμού που εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες...» Έχει δε μεταξύ άλλων σαν στόχο να «…προωθήσει την επικοινωνία μεταξύ των επαγγελματιών που ενδιαφέρονται για την ενέργεια… (διοργανώνοντας) συνέδρια και εξειδικευμένα fora για συζήτηση, να δημοσιεύει εργασίες και μελέτες, και παρέχει επαγγελματική κατάρτιση μέσω σεμιναρίων…»

Να σημειωθεί ότι και στις ιστοσελίδες τους, όπως και στη σελίδα του NESOI, φιγουράρουν ως «εταιρικά μέλη» ή «συνεργαζόμενοι», μεγάλοι διεθνείς και εγχώριοι όμιλοι του χρηματοπιστωτικού, βιομηχανικού, ενεργειακού κλπ. τομέα.
Η γενική εικόνα δεν αφήνει καμιά αμφιβολία: Το μεγάλο πάρτι εκτυλίσσεται μέσα σε ένα σύνθετο περιβάλλον βαθιάς διαπλοκής ευρωενωσιακών, κρατικών, επιστημονικών θεσμών, πλαισιωμένων από διεθνή και εγχώρια ομιλικά συμφέροντα. Η Ευρωπαϊκή «Πράσινη Συμφωνία» (Green Deal) φαίνεται να έχει αποκλειστικό στόχο την εξυπηρέτηση αυτών ακριβώς των συμφερόντων. Πρόκειται για ένα σχέδιο Ενεργειακής Μετάβασης «από τα πάνω» και με τους λαούς στη γωνία. Όπως πάντα, τελικά οι λαοί θα είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν τα σπασμένα. Η περίπτωση της Ικαρίας το αποδεικνύει. Πίσω από γενικολογίες όπως «καθαρό περιβάλλον», «ποιότητα ζωής», «μείωση της ενεργειακής φτώχειας», «βιώσιμη ανάπτυξη», «νέες θέσεις εργασίας» κλπ., κρύβονται, παρέα με τα προσδοκώμενα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων, οι τεράστιες επιπτώσεις αυτής της περίφημης «μετάβασης», σε βάρος του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος.
Ενδεικτική της αγωνίας των επιτελείων της ΕΕ, μπροστά στις εντεινόμενες λαϊκές αντιδράσεις, είναι η φράση της Kadri Simson, Επιτρόπου για την Ενέργεια της ΕΕ στην ομιλία της στο «Φόρουμ για τα Ευρωπαϊκά Νησιά» (διεξήχθη στις 20-21 Μαΐου 2021), ότι:
«…Δεν πρόκειται για το ξερίζωμα του παλιού τρόπου ζωής, πρόκειται για την υιοθέτηση ενός νέου…»  (βλέπε εδώ)

 Οι «ωφελούμενοι», τα «ενδιαφερόμενα μέρη» και η διαδικασία ενσωμάτωσης των τοπικών κοινωνιών

Στην ιστοσελίδα του Μηχανισμού NESOI βρίσκουμε και αρκετά ακόμα ενδιαφέροντα κείμενα. Συνοψίζοντας, μπορούμε να σταθούμε σε δύο σημεία:
1.- Στη δέσμευση ότι κάθε σχέδιο ενεργειακής μετάβασης στα νησιά, πρέπει υποχρεωτικά να συμβάλλει στην ταχύτερη υλοποίηση των γενικότερων στόχων της ΕΕ για απανθρακοποίηση και μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, μέχρι το 2050. Έννοιες όπως η «ενεργειακή αυτονομία των νησιών, ή η εφαρμογή μορφών «ήπιας μετάβασης» απουσιάζουν τελείως.

Επίσης σε ό,τι αφορά στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (περιβαλλοντικά, φυσικά, ιστορικά, πολιτισμικά κλπ.) του κάθε νησιού γίνονται μόνο κάποιες γενικόλογες αναφορές. Γενικά, ενώ βρίσκουμε πληθώρα εγχειριδίων και εργαλείων σχετικών με τη συγκρότηση και την εφαρμογή αυτών των σχεδίων, απουσιάζουν αντίστοιχα εργαλεία που να βοηθούν στην αντιμετώπιση των συνεπειών αυτής της μετάβασης. Είναι φανερό ότι αυτές οι συνέπειες μένουν να αντιμετωπιστούν από τους νησιώτες, στα πλαίσια της πολυσυζητημένης «ατομικής ευθύνης» και της γνωστής έκφρασης: «…ας πρόσεχαν!»

2.- Στην προσπάθεια κινητοποίησης των «τοπικών κοινωνιών». Εδώ έχει σημασία να τονιστεί ότι με τον όρο «τοπικές κοινωνίες» περιλαμβάνονται οι πάντες. Στους «ωφελούμενους» (beneficiaries) ή τα «ενδιαφερόμενα μέρη» (stakeholders) ενός προγράμματος συμπεριλαμβάνονται φυσικά πρόσωπα και φορείς, ιδιωτικοί ή δημόσιοι. Ακόμα και ένας ιδιώτης μεγαλοεπενδυτής που δεν μένει στο νησί αλλά ενδιαφέρεται να επενδύσει σε κάποιο σχετικό σχέδιο, είναι «ωφελούμενος», αρκεί να μπορεί να εκμαιεύσει μια «δήλωση υποστήριξης» από τη δημοτική αρχή του νησιού.

Παρ’ όλα αυτά το πνεύμα που κυριαρχεί είναι η εκτίμηση περί «μεγάλης συνεκτικότητας των νησιωτικών κοινωνιών», για την οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω. Γι’ αυτό και δίνεται βάρος στην συμμετοχή και ενσωμάτωση όσο το δυνατόν περισσότερων τοπικών φορέων. Μόνο που και εδώ γίνεται προσπάθεια χειραγώγησης των συμμετεχόντων. Ο διαχωρισμός σε «ωφελούμενους» και «ενδιαφερόμενα μέρη» είναι το πρώτο βήμα. Ο διαχωρισμός επίσης σε «ομάδα μετάβασης» που θα έχει την ευθύνη υλοποίησης και σε «κοινότητα μετάβασης» που θα παρακολουθεί με συμβουλευτικό ρόλο είναι το δεύτερο. Τέλος, το κερασάκι στην τούρτα έρχεται όταν ζητείται η αξιολόγηση των ομάδων συμμετεχόντων-ωφελουμένων σε εκείνες με μεγάλη αφοσίωση στο πρόγραμμα και μεγάλο κύρος στην κοινότητα, μεγάλη αφοσίωση και μικρό κύρος, μικρή αφοσίωση και μικρό κύρος και τέλος μικρή αφοσίωση και μεγάλο κύρος. Η πρώτη αξιολογείται για την «ομάδα μετάβασης», οι επόμενες δύο για την «κοινότητα μετάβασης», ενώ η τελευταία… Ο καθένας βγάζει τα συμπεράσματά του.

Ενδεικτικό του κλίματος είναι και ένα από τα πεδία που έπρεπε να συμπληρωθούν στην αίτηση που υποβλήθηκε όπως είδαμε στα τέλη του 2020 και με βάση την οποία εντάχθηκε και η Ικαρία στον Μηχανισμό NESOI. Σύμφωνα με το σχέδιο της αίτησης, ο συντάκτης της αίτησης έπρεπε να συμπληρώσει έναν πίνακα περιγραφής και αξιολόγησης κινδύνων που σχετίζονται με την υλοποίηση του προγράμματος, όπου, μέσα στους πιθανούς κινδύνους αναφέρεται και εκείνος της «(μη) κοινωνικής αποδοχής» του σχεδίου ενεργειακής μετάβασης. Προκαλεί μεγάλη περιέργεια αλήθεια, τι να συμπλήρωσε ο συντάκτης στα συγκεκριμένα πεδία της αίτησης-πρότασης για την Ικαρία, τη στιγμή που η ικαριακή κοινωνία είχε και έχει μέχρι σήμερα άγνοια όσων συμβαίνουν πίσω από την πλάτη της.

 

Και ένα τελευταίο σημείο, άξιο προσοχής για την Ικαρία και την ένταξή της στο NESOI

Είναι γνωστό μέχρι στιγμής ότι η ΡΑΕ έχει δώσει έγκριση στον Όμιλο Μυτιλιναίου για εγκατάσταση στην Ικαρία αιολικού πάρκου ΒΑΠΕ με 110 ανεμογεννήτριες, όπως φαίνεται στον διαδραστικό της χάρτη (βλέπε εδώ). Επίσης η Ικαρία εμφανίζεται εδώ και καιρό και στον διαδραστικό χάρτη της Γραμματείας Νήσων της ΕΕ, εδώ όμως χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένο πρόγραμμα (βλέπε εδώ). Τέλος, στην Ικαρία λειτουργεί από το 2019 το υβριδικό έργο Στραβοκουντούρας-Προεσπέρας "Ναέρας", το οποίο υποτίθεται, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν από τους αρμόδιους στα εγκαίνια του έργου, ότι καλύπτει το 50% της κατανάλωσης του νησιού (βλέπε εδώ). Βέβαια, πέρα από τους πανηγυρικούς των εγκαινίων, μαθαίνουμε ότι, δύο χρόνια μετά, το έργο δεν έχει ακόμα παραληφθεί από τη ΔΕΗ, ούτε έχει συμβάλει ουσιαστικά στο δίκτυο της Ικαρίας, έχοντας πάντως αφήσει το απεχθές αποτύπωμά του στο περιβάλλον. Εύλογα λοιπόν αναρωτιέται κανείς γιατί δεν αναφέρονται αυτά τα έργα στο πρόγραμμα ENERSIK; Το πρόγραμμα αυτό αντιμετωπίζει συνολικά το ενεργειακό πρόβλημα της Ικαρίας ή μόνο αποσπασματικά;.

Μια απαραίτητη διευκρίνιση για το τέλος

Είναι βέβαιο ότι δεν υπάρχει κανείς λαϊκός άνθρωπος στον κόσμο, την Ελλάδα, ειδικότερα την Ικαρία που να αρνείται την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος. Που να αμφισβητεί το γεγονός ότι η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί να δώσει λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση και να εξασφαλίσει την προοπτική μιας «βιώσιμης αειφόρας ανάπτυξης». Να μην ονειρεύεται μια ζωή κοντά στη μάνα φύση, την ιστορία, τον πολιτισμό γι’ αυτόν και τα παιδιά του. Να μην αντιμετωπίζει με ενδιαφέρον κάθε σκέψη, κάθε ιδέα, κάθε προσπάθεια που θα έχει σαν κίνητρο την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την κάλυψη των λαϊκών αναγκών.

Όταν όμως βλέπει να παίζονται παιχνίδια πίσω από την πλάτη του, να στήνονται χοροί εκατομμυρίων με γνώμονα την κερδοφορία των ελάχιστων (ποσοτικά και ποιοτικά), τότε δικαιολογημένα ακόμα και ο πιο καλόπιστος ξαναφέρνει στο νου του τη φράση του Βιργίλιου στην Αινειάδα:
Timeo Danaos dora ferentis (Φοβούμαι τους Δαναούς και δώρα φέροντας)

 

Το ζήτημα δεν τελειώνει εδώ… Μόλις άρχισε… Προς το παρόν περιμένουμε υπεύθυνες απαντήσεις και θα επανέλθουμε με περισσότερα στοιχεία. Οι Ικαριώτες δικαιούνται να γνωρίζουν ποιοι και τι εξυφαίνουν πίσω από την πλάτη τους.

 

Κων. Χ. Χαραλαμπίδης
11 Αυγούστου 2021